ئەوێ تیركێ خۆ د شویرها كەلێ دا بەردای خوارێ
(دەقەك ژ بیردانكا جەنگی)
سه‌لام ليناڤايى
هەركەس ب كاروبارێن ژیاناخوڤە یێ مژوول بو، دهاتە پێشبینیكرن روودانەكا مەزن بقەومیت، چاڤ ب شاشێن تێلەفزیۆنان ڤە دزیق بوون، گوه ب بهیستنا دەنگۆباسێن ڕادیۆیانڤە بەل ببوون، درەنگە ئێڤارەكێ ژنشكەكێڤە دوریشم و وێنێن جەنگی دەم و بیاڤێ پەخش و وەشانا داگیركرن، خەلك ڤەجنقی، ئەوا ل بەندێ بوون قەومی.
قوناغا راكێشانا گەنجا بو وەغەرا نەڤەگەڕێ دەستپێكر، سەهم و هەلامەتێ مرنی شاپەڕێ خۆ بسەر جادە و كولانێن گوند و باژاڕاندا ڕاكێشا، ژ ترسا نەمانا ئازوقەی خەلك وەكی كولی زەركی قرژینە بازاڕا، ئاهێ خوارنێ نەهێلا د دوكاناڤە، شلقەكا وەسا ف ژیانا خەلكی كەت كەسێ نەزانی چارەنڤێسێ وان و گەنجێن وان دێ لكیڤە راوەستیت، ئێدی رۆژ بو رۆژێ گوڤەندا شەری گەرم بوو.
ماموستای ب مالباتڤە خو هاڤێتبو تورو بەختێن كەلا ئامیدیێ ل وی جهێ دلڤەكەر ئاكنجی ببوون،
شەڤەكێ ماموستا ب ژووركەت و گوتە دەیكا خو ناڤێ من یێ هاتی بۆ سەربازیێ دڤێت بچم، دەمێ دەیكا وی ئەڤ خەبەرە گولێ بووی نێزیك بوو دلێ وێ ژ لێدانێ راوەستیت ،چونكی خەبەرێ هاتنا چەندین تەرمێن سەربازێن كوشتی ژ بەروكێن شەری ل ناڤ خەلكی دا بەڵاڤ ببوو، ڤی خەبەری ستوینا وێ مالێ هەژاند:
.
گوتە دەیكا خو: ئەز خۆ ناكەمە سوتەمەنی بو ڤی شەری، هەما دێ خو ڤەشێرم و ناچم، لدویف بانگا خۆ نەچوو، چەندەكێ خۆ دخانیڤە ڤەشارت، دەمەك دەرباز بوو، بەلێ ما دێ چەوا هوسا چێبیت نوكە رۆژەكێ مرن دێ لبەر دەریكێ خانیێ مە گوڤەندێ كەت دڤێت چارەكێ بخو ببینم . بریار دا ژوردا بەرێ خو بدەتە گوندێن بەرێ گارەی ئەوێن هەڤڕكیا جوانیێ لگەل كەلا ئامێدیێ دكر، پاشی پەیوەندیێ بهێزا پێشمەرگەی ڤە بكەت، هندەك مەفرەزەیێن پێشمەرگەی پەیدا ببوون بتایبەتی پشتی شەرێ هەردوو وەلاتان گەرمتر لێ هاتی و دەربازی قوناغەكا مەترسیدار بوویی. رژێم ل كەس و كارێن پێشمەرگەی دگەریان چ یێ ب دەست كەتبا راپێچی زیندانا سێڕیانا دهوك، موسل،زاخو د كرن.
پرانیا مالباتێن كوردان ئەوێن گەنجێن وان ناڤێن وان هاتین بو سەربازیێ كەتنە كاودانەكێ ئێكجار نەخوش، ماموستا ژی ئێك بو ژوان كەسان كو مالباتا وی ژی كەتە بەر وێ گەفێ .
ماموستای پشتا خو داكەلێ و رێیا چیا گرتە بەر، وەكی هەیڤا بن عەوری بەرزەبوو، رۆژ بو رۆژێ كاودان نەخوشتر لێهاتن ئێدی ترسێ گشت قولاچ داگیركرن، پێخەمەت قورتالكرنا گیانێ خو گەنج ژ ئاگرێ شەری درەڤین و پرانیا دەڤەران ژ سەربازێن رەڤی (هاربا) مشت بوون، كەس مەجبور نەبو خو بو شەرەكێ بێ مفا بدەتە كوشتن، گەلەك ژێ بوونە پێشمەرگە، یێن دی لگوندێن دوور ژ دەستێن حكومەتێ ئاكنجی د بوون و دەبارا ژیانا خۆ دكر، ماموستا ژی لگوندێن دەڤەرا بەرێ گارەی ببوو پێشمەرگە، مالاوان ژی خو ل كەلا ئامێدیێ بێ دەنگ و ئاسێ كربوو
زڤستانا دژوار بسەر دەڤەرێدا هات، بەفرێ دۆڵ و نهال هنین، ڕێ و ڕێبار ئاسێبوون و هاتنووچۆن بزەحمەت كەفتن، هندی چاڤێت مرۆڤی قەترە دكر ژبلی بەفرێ تشتەك نەدهاتە دیتن، جهێ ماموستای ژ لایێ مالباتێ ڤە هاتە زانین ئێدی پیچەكێ بێهنا وان هات، دەیكا ماموستای دڤیا هندەك كەل و پەل و پێتڤیان بو كورێ خو فرێكەت چونكی دەستێ دایك و زاروكان بساناهی ژێك نائێتە ڤەقەتیان، هەرێ ل سەر هزرێن وان بوو بەلێ نزانیت دێ چەوا گەهینتە دەستان، زاڵگە و ڕەشەكێت ڕژێمێ هەموو دەردووریێن ئیشكداین، ناهێلن چویچك تژی دمێ خۆ ئاری ژباژێڕی دەربێخیت، بەفرێ ژی چ دەلیڤە نەهێلاینە .
دایكێ هزرا خو كر.. گوتە كورێ خۆ یێ بچووك: رابە سەرخۆ دێ هندەك تشتا لێك دەین و بكە دتیركەكیدا و بناڤملێن خۆڤەدە هەرە بۆ برایێ خۆ ببە .
گوت: مادێ چەوا بەم زالگەها ئامێدیێ ڤی تیركی بناڤملێت منڤە ببیت نابێژتە من دێ ڤان تشتا كێڤە بەی..؟
هزرێن خو كرن هەر ژ بچیكاتی یێ هزرمەند بوو..گوتە دەیكا خۆ دێ چمە سەر شیرهێ تیركێ خۆ بەردەمە خوارێ و سوباهی بێی تشت دزالگەهێ را دەرباز بم و ئەز و شانسێ خۆ.
دوو تەكێن جگارێن (بەغداد)، خاولیەك، چوار دەستێن دەفموسێن تیمساح، دوو جوتێن گورا، دوو قەمیس، بلۆزەكێ هریێ، كولاڤەك، هندەك جلكێن ژێر، دەرسوكەك… كرنە د تیركیدا و بەری بانگێ مەغرەب خۆ گەهاندە سەر لێڤا شیرها كەلێ، چاڤەرێ كر هەتا دونیا تاری بووی و پشتڕاست بوو كەس وی نابینیت، تیڤەڕیزەكا بەندك و كنجڕا چێكر و تیركێ خو پێ داهێلا بنێ شیرهێ و ڤەگەڕیا مال، ل سپێدەهیا ڕۆژا پاشتر ب پیادە دزالگەهێرا دەربازبوو بێ ی كو تشتەك ڤێ بیت، ل دوور شیرهێ زڤڕی، تیركێ خۆ ژبن بەفرێ دەرێخست و بناڤملێن خۆڤەدا و رێكا گوندێن ژێریا ئامیدیێ گرت ..
چەندەكێ چوو وێ رۆژێ عەورێن بەفرێ وەسا ئاسمان هنی بوو دێ بێژی چ جارا رۆژ لێ نەهەلاتیە، شلوڤا بەفرێ دەست پێكر، بەلێ چاڤ شینێ برایێ ماموستای گوهێ خو نەدایێ رێكا خو هلچنی، كورە ڕێكەك ژی نە دكەتە بەر چاڤێن وی لێ بچیت، هەر پێنگاڤەكا دهاڤێت هەتا چوكی دكەتە دبەفرێڕا، بەفرێ داقوتا و زێدە بوو، باكوزیركی ژی تێكوەركر، نەكەس كەتە رێكا وی نەگوندەكێ نێزیك ل وێ دەڤەرێ هەبوو پەرمیچكێن بەفرێ مژیلانك و پرچا وی وەسا سپی كرن دێ بێژی كالەمێرەكێ حەفتێ ساڵی یە، تیركێ ب پشتا ویڤە بهوستەكا بەفرێ كەتە سەر، ئێدی چ سالخودانێن رێكێ ژی نەمان بەفرێ هەمی دەڤەر هنی، پێلێن مژێ چەرخ دناڤ وان نهال وگەلی و كوپكێن چیادا ڤەددا، ئێكجار رێك لبەر بەرزەكر چاڤ شین ژی هەما چولبڕ یێ دچیت پێن وی قەرمین، گورێن وی تەربون، دەڤ و دفنێن وی ژ سەرما سور بوون، وەكی پەلێن دارێن كەزانا دزكێ سوپێدا لێ هاتن، هەردوو چاڤێن وی دناڤ وی دیمەنێ بەفرێ و سەرمایێدا شین دكرن، سەهم ژ بێ دەنگیێ دڤەژەنی، ژبلی ڤیزێنا باكوزیركی و قرپ قرپا بەفرا لبن پێن وی دشكەست چ دەنگێن دی نەدهاتنە بهیستن
وەكوو ڕێڤینگەكێ وەستیای و ڕێ لێ بەرزەبووی پێنگاڤێن وی سست بوون، ددلێ خودا دگوت .
ئەز دێ لسەر ڤێ رێكێ مینمە دبن بەفرێڤە و بمە فراڤینا گورگا، دلێ وی سەد ئاواز لێ ددان بەلێ یێ بێ رێ بوو دڤێت هەر بچیت، قەرمینا دناڤ وێ بەفرێدا هەمی هزرێن وی مژیل كرن. ب سەر ملەكێ كەت، هزركر دێ گوندەكی یان ڕەشاتیەكێ بینیت بەلێ هندی چاڤێن وی قەترە دكەن بتنێ بەفرێ هەمی جهێن هنین وەكی هێكێ لێ كرین.. ژ نشكەكێڤە دەنگەك هاتێ و گازی كر، ڤەجنقی..!
- ئەڤە كی یە وەكی من ریا خۆ بەرزەكری و ژ روحا خو تورە، سینگێ خو دایە ڤێ بەفرێ، یان تۆ ژی هاتیە شەڕێ بەفرێ و هەڤركیێ لگەل مرنێ ب كەی .
دیت رەشاتیەك دناڤ وێ بەفرا سپی دا ب نك ویڤە هات و نێزیك بوو..
گوتێ: ئەڤە دێ كیڤە چی..؟ ما تە روحا خو نەڤێت.. ؟ - دێ چمە گوندی …
گوتێ: وەرە ئەم بوینە هەڤالێن ئێك رێ، پیچەك خوین بدەست و پێن ویدا هات ترسێ گیانێ وی بەردا و هەردووكان پێكڤە رێیا خۆ گرت هەتا گەهشتن گوندی، سەرێ خو دا وێ مالا ماموستا لێ، ب ژووركەتن ،دەمێ ماموستای برایێ خو ب وی دەست و داری دیتی كڕێنی ژ دلێ وی هاتن، زانی برایێ وی ب دژواری یێ كەتیە بەر غەزەبا بەفرێ، ئێك و دوو هەمبێز كر و دانا بەرسوپێ دا خۆ گەرم ب كەت، كەتنە پرسیار و سوحبەتا هەتا وی تێر گەرم بووی، تیركێ خۆ ژی دا دەستێ ماموستای و گوتێ: ئەز نەشیام گەلەك تشتا هەلگرم، تنێ من ئەڤە ئینان.. 2022
