باژێڕ.. هندابوون 

عه‌زيز شه‌مۆ

مە دا ڕێ وبەرب ژۆرا وى چووین. ب راستى، هەکە ژ پێشیێ دا من زانى با ژۆرا وى وهەڤالێن وى بەشەکە ژ ئاڤاهیا – خانیێ خێزانەکێ – مالەکا دن، ئەز نەدچووم. هەر چاوا بت دەرفەت ژ دەستێ من دەرکەفت وهندە چوو نەما بوو ئەم ب گەهینێ چاخێ ( ئارام ) ى – هەڤالێ من گۆتى: دنیا یە ( ئامەد ) جارەکا دن تۆ هاتى هێرە جەم من ژبیر نەکەى ڤێ دوکانا فێقى وزەرزاواتى تۆ دبینى یە. هەر کۆلانا ئێکێ دەستێ چەپى دەرباز کە وه ك نها تۆ دێ  بەرامبەر خۆ دەریێ ژ دەرڤە یێ مالا ئەم تێدا بینی.
                                                11
پچوکەکى کچکۆک دەرگەهـ  ڤەکر چاخێ ( ئارام ) ى زەنگا دەرى لێداى، بێى کو کەس ژ مە سلاڤ لێ بکەت یان هەر پێرا ژى ب پەیڤت،  وى گۆت :
-ئون ب خێر هاتن مامۆ.
هەر کو چاڤێ وى ب من کەڤت ( هەلبەت جارا ئێکێ بوو من دبینت ) بەرێ خۆ دا هەڤالێ من وژێ پرس کر:

• مام ئارام ئەڤ مامۆ یێ بۆ جارا ئێکێ تێتە جەم تە ناڤێ وى چى یە؟
   وبەردەوام بوو بەرى بەرسڤ ل وى بێتە دان، بەلێ پا ڤێ جارێ راستە وخۆ ل من رێنى وپرس کر:
  -مامۆ تۆ ژ کێدەرى ؟
  های ژ من وەرە ژیێ وى زارۆکى هەفت سال بوون یان هەشت بەلێ پا ئەز پشت راستم نە بتر. ئەز بۆرا بشکوریم ومن دەستێ خۆ ل روهان دا وگۆتێ:
• ناڤێ من ( ئامەد )ە وئەز ژ باعەدرێ مە هەڤال. پا توو ژک ناڤێ خۆ بێژە من، دا ئەم ب بینە هەڤالێن ئێک و دن.
   هەر چەند پێنگاڤەکا ئەم دچووین پشتى مە دەریێ ژ دەر ڤە دەرباز کرى دەرەجەک کەڤتە پێشیا مە، ( ئارام ) ب سەر کەڤت وئەز ل پێ بەرەب ژۆرا وى.
                                                    111
  ( ئارام ) خوێندکارێ زانکۆ یا بەغدا بوو، ب دوو سالان ئەز ل پێشیا وى بووم ل خوندنێ، ئەوى زاڤ شەرم کر ژ بێ سەروبەرى و رەوشا ئەو تێدا، هەر رۆژ هێڤاران بۆ خۆ خوارنێ چێدکەن و سپێدا ژى زوو بەرى هەرن زانکۆیێ، تنێ نیڤرۆ نەبت ل چێشتخانا خوێندکاران زادى دخۆن، جلکێن وان ب بزماران ڤە د دالەقاندى بوون، پەرتۆک و لاپەرێن وان ل سەر مێزەکا دارى ل ناڤەراستا ژۆرا نە بتر ژ ( 4/4 ) مەترا بوون. من ڤیا شەرما وى و هەردوو هەڤالێن د گەلدا ل ژۆرێ ب رەڤینم و ب بەم، من گۆتێ: ئون دزانن ئەڤ رۆژانێن وە دێ بن بیرهاتن. دبە بۆ وە ب بن خۆشترین بیرهاتن و ئونێ زاڤ سوود و مەفاى ژ رۆژانێن خۆ – ئیرۆ – بینن، ئەز ل ژۆرا بەشێ ناڤخۆى ل هەولێرێ فێرى چێکرنا خوارنێ، ئامان پاقژکرنێ، جلک شوشتنێ و هوتى کرنێ بووم .
  هەڤالێ من ب گۆتنا کرى ناڤەرۆکا بابەتى و پەیڤینێ گهۆرى، تشتەک گۆت ئەز باش تێنەگەهشتم مەبەستا وى چ بوو مەرەم ژ گۆتنا هنگێ بۆ من دکر. ئەو د ئاخڤى وەکو بێژى چیرۆکەکێ وێ بۆ من دبێژت ئەز ژى مینا وى وێ چیرۆکێ ژ سەرى هەتا داویێ دزانم، کە چى ئەز چ ژێ نزانمە . باوەر کە پار وەکو ل پێشیێ ئەم هاتین هێرە و مە ئەڤ خانى کرێ کرى بۆ خۆ، تنێ ئەم د تێدا بوین، بەلێ پا مە گۆت خێرە و مالا ( خدر ) ژى ناسن و خەلکێ دەڤەرا مەنە و دەست کورتن دێ هاریکاریا وان ئێتە کرن، نیڤ کرێ ل سەر مە و نیڤا دن ل سەر وان، مە نەزانى دێ پیس تر روودەت و تووش بینێ، باوەرکە کرێیا وان ( مالا خدر ) ى ژى سەر مەیە، چى بکەین!  مە ب خۆ کر، جلە و کەتە ملە. ئیسال خوندن هەووبە ئێدى تۆبە بت ئەڤ مالە. مە گۆت دێ بۆ خۆ خێرەکێ کەین، مە نە زانى دێ بە گرفت و ئاستەنگ و ئێتە پێشیا مە.
                                              V1
  شەڤێ هەمووێ خەوێ ژ چاڤێن من بارکر و ل سەر جیێ خۆ من خۆ د قولپاندە ڤیالى و ئالیێ دن بەلکو هەدارا من بێت و ب کەڤم خەوێ، هەر چەند چاڤێن خۆ من نقاند بوون و کو بوو وە پاش نیڤا شەڤێ گلۆپ ڤەمراندن، وەلێ نەخێر خەو نەهات، من کر و نەکر من چ سەرەدەر ژ ئاخڤتن و گۆتنێن هێڤارى یێن هەڤالێن خۆ نەکرن ، باشە خدرى ئەز نەناسم و وى دگۆت خەلکێ دەڤەرا مەیە ، هەلبەت کەسانێن ژ وەلات تێتە پایتەختێ خودان شۆل و کارن و بەهرا بتر ژ مالێن ل بەغدایێ د نیشتەجێبوین ژ خەلکانێ مە هنگێ د حال خۆش و دەست فرانە ، چەوا ژ بەر دەستکورتیا خدرى ڤا سەرێ دوو سالانە ئەو کرێیا مالا وى ددەن پا ئەو چ دکەت؟ ب راستى گرێیەک قورس بوو بۆ من ڤەکرنا وێ و ئەگەر و هۆیا خەو ل من ڤەرەڤى ژى دیسا نەپەنى و تشتێ من ب چاڤێن خۆ دیتین و گوه لێبووین ئیرۆ هێڤاری..
                                                V
  بێهنا من فرا بوو چاخێ وێ پاش نیڤ شەڤێ ( ئارام ) ب من را ب سەربانى کەڤتى و وى بایێ هونک ل روه و سەرو چاڤێن مە داى، چاخێ ئەم ب سەر دەرجا د کەفتین گۆت: من زانى خەوا تە نائێتە، من گۆت دا بچینە سەر بان و تەماشەى باژێرى بکەین. ب راستى دیمەنێن پایتەختى ل شەڤێ پر جوانن. من ڤیا درێژیێ ب گۆتن و ئاخڤتنێن هێڤارى بۆ من دکرن بدەم ، من گۆتێ: برایێ دەلال، ئەز هیڤیدکەم ئێکۆ ئێکۆ، پەیڤ پەیڤ بۆ من دووبارە بکەى و بێژى تشتێ هێڤارى تە باسکرى دا تێبگەهم، ب راستى، ئەز چ تێنەگەهشتم. ل پێشیێ ( خدر ) کى یە و ژ کێدەرە؟ من دڤێت ئەز وى ب بینم و پێرا ب ئاخڤم. سەر و سیمایێ وى تێکچوون، خولکێ خۆ بەردا دەمێ من ئەڤ گۆتى، ئەز چاڤەرێى هندێ نەبووم ئەو ب گۆتنێن من تەنگاڤ بە .. چاڤێن من پێڤە مان و من چ نەگۆت ، ئەوى گۆت: ب راستى ئەز چ ژ تە ناڤەشێرم و تۆ دزانى – ئارام – وەکە برایێ خۆ ئەز تە دهژمێرم و حەزژ تە دکەم. باوەرکە ئەز ژى مینا تە سەرگەردان و مەندەهۆشم، ڤا سەرێ شەش مەهانە سالا خوندنێ دەست پێکرى و دووبارە ئەم ل ڤێ مالێ دا چاڤێ مە ب وى نەکەڤتى. ل پێشیێ جارەکێ دووا مە ژ زارۆیێن وى پرس کر ( ئون بێ دەنگن. بابێ وە کانێ؟ ) وان د بەرسڤ دا دگۆتنە مە  ( وێ چوویى باشوور شۆل دکەت. )  و ڤا شەش مەهن ئەم چ سالۆغان ژێ نزانین، ئەز باوەر ناکەم خێزانا وى ژى تشتەکى ژ وى بزانن، تۆ دزانى بێهنا وان ژى وا هاتى ڤێ مەدەهێ. نزانم، باوەرکە ئەز چ ژێ نزانم. جاران ژى ئەز ب خۆڤە دبێژم –  باوەر ناکەم ئەو راست نابێژن. باشە ئەڤە شەش مەهن ئەم ڤەگەراین سەر خوندنا خۆ، دبت بەرى هنگێ ژى بە ئەو نەى دیار ب راستى ئەم چ ژێ نزانین. باشە مریشکا مرۆڤى هێڤارى نەڤەگەرە قنکێ خۆ ل مال حەویا خودانى نائێت و دێ لێ گەرت هەتا تشتەکى ژێ نەزانت حەویا وى نائێت. ڤان های ژێ نینە و تۆ بێژى هەر چ نەبوویە، هەر چاوا بت مالا خودێ ئاڤا ب جارەکێ بەلا وى وا ( ژ مە و وان ژى ) ڤەبووى، شەڤ نەبوو بێى مەى ڤەخوارن و سەرخۆشى،  هەر شەڤ شەرێ وى ب کابانى و زارۆیان را بوو، شەڤ نەبوو خەبەر وکرێتیا ب وان نەکەت و ل وان نەدەت. چ نەد ما نە دگۆتن وى د سەرخۆشیا خۆدا ( سەر خەلکێ .. هەموو خەلکێ .. سەر حکومەتێ ، سەر بەرپرس و کاربەدەستێن بالا بەرز – خۆ ل سەر ” سەدام ” ى .. مانە د گەنجاتیا خۆدا ئەو کۆمەنیستەک توند رەو و باوەر پیلاین بوو و تۆ وێ دبینى نهۆ چ دەست و دارە مللەت و نشتیمان تێدا، ئەوى هەدار نەما بوو، ئەوى خۆ ل بەر نەگرت .. ب جارەکێ ئەو رووخا بوو، ب راستى مەیێ ژى چوو د لەش و تەندروستیا دا وى نەهێلا بوو.) توو دزانى هەر چار مەهێن هاڤینێ ژى مە کرێیا وان دا، چى بکەین گونها مە ب خێزانا وى هات  چاخێ خودانێ وارى گۆتیە وان هەتا سبەى کرێیا من نەینن، ئەزێ ل بنکێ پۆلیسا گللەیێ ل وە کم، تۆ وێ دبینى. ڤان سێ چار زارۆیێن پچوک، زێدەبارى کورێ وى یێ مەزن، نها – ئیسال – ب کێر خۆ هاتیە و رۆژ بۆ رۆژێ وێ شۆل دکەت، نهۆ حالێ وان باشترە ژ پار، پا هەر دوو کیژێن بووینە ژنێن تەمام و د مالێ دا، باشە – مالا خودێ ئاڤا –  ل هاڤینێ کوور خالێ وان یا مەزن بخۆ وا خواستى و سەر رۆژانە ڤەگوهێزن ویا دن ژى ئەز بێژم کوور مامێ وێ دل تێ هەیە – ئەز وى دناسم – نهۆ ل چایخانەک نێزیک هێرە شۆل دکەت، بەردەوام سەر و گوها ل وان دکەت و چاڤێ خۆ ددەت وان، مرۆڤ بۆ خودێ بێژت.  ئەز بێژم ئەو ب نیازە نێزیک بخۆ بخوازت، هەر چاوا بت ئێزدینە و خیرەت و ناموسا مە نە. پا نە؟ تۆ چ د بێژى؟