ئەو یارییا دێ درێژ بیت!

د. عارف حيتۆ
ئەى خودایێ بێ شریک..
سەمیانێ تەڤ جانەوەرا و دانەرێ گۆتن و
خەبەرا
د حەوشا مەدا گولەک هەبوو، گولمەحەمەد
هەمى بوهاران گول ددان و لێ خڕڤە دبوون
عاشقێن سادە و نەبەلەد
وەلێ ژ چقێن ئەوێ گولێ تیژبوون دڕیک
بەربوونە وان دەستێن کەل و چاڤێن نیڤ زل
ئێدى نەما کەس باوەریێ ب گولان بینیت
یان ل بەندا سپیبەختێ غەیبێ بمینیت.
** *
ئەى سبەحییا ڕۆژا بوونا پێغەمبەرى
ئــەو ڕۆژا کــو عـــەرد لـــەرزى و ئاسمان
شەقبووى
من حەز دکر…
دەڤێ من وەک جۆیا ئاڤێ هەر یێ خورت بیت
جلکێن من ژى، هەمى تێکدا ببنە بەریک
دەروجیران.. شەربەت و شەکرۆکا ددەن مە
و دبێژنە مە:
ل ڤێ ڕۆژێ گڕنژین داددەتن لێڤا و
مرۆڤ لێ دبیتە مێرگەکا پان و بەرین
تێدا دپەقن، ئاڤزە و کانیکێن مشت ئەڤین
من ژى ڕێ دا خەیالێ و چوومە بیستانى
فڕۆکە یێن ”غازیى“ هاتن..
شەکرۆکێن مە کرنە برین و شەربەت خوین!
** *
ئەى سترانا گەلى و نهاڵێن کوور دبڕى و
ل شەڤستانێن چوون و هاتنێ دبوویە چرا
پەیڤین ب ڕەخ ئێکڤە ژێک سلن!
ل هەمبێزا هەڤۆکێن ستوین، نەرم و شلن
ئەوێ ڕیتما خەمێن دایکا و بڕمیتا داپیران پێڤە،
هەناسەیەک ژبیرکرییە ب کوریا بایڤە
کەوێن نێچیرێ گوستیرکێن کەوگیرانن
د گوهگرانن… بێى کو سترانێ ببهیسن
ئاوازا وێ، ژ دەڤێ ئاسمانى ڤەدگرن ئه ده ب – هۆزان
د ناڤ سندۆقێن باجانکاندا.. دبەنە عەلوێ
مینا سەربارەک گێولۆیى ژبۆ بکڕى!
وەى سەتمین!…
ئەو سترانە گورگەک بوو د قەفەسکێدا
جار ب ئاوازێڤە د لویرى و جارنا د ڕەوى!
***
ئەى زنارێ سینگ کێل و مشتى غروور
خوداڤەندێ هەڤکویفێ ”ئان“ و ”ئینلیل“ى
ل جهێ تو لێ، لێ ناحەویێتن مەلیلى
ڕێک ژ تبلێن تە ڤەدزەلیێن و دەستێن تە دبنە
سنوور
خەون بوو.. دەرگەهێ تە بهێتە قوتان
سەرکەشییەکا شێتانە بوو قەچاغچییەک
سینگێ تە ژبۆ جەلەبێ خوە بکەتە کۆتان
ئەڤجا چەوا هۆسا ڤڵبووى
کو ل سەر حەفکا ماهینەکێ… ببییە جهۆر
بەرەزیڤکێن ژ قڕیانا پشتا تە ڤەبووى
د جۆکەکا خەوارەدا ببنە عبوور!؟
***
ئەى سیڤاندەیێ تە ئەم ژ گژلۆکێ دپاراستین
ئەو لیالقێن ب تەڤە شۆربووى
دادلەقیانە سەر ئاخێ و سینگێ زەڤى یێن
کەسک کونکرن
تلیلییان.. الیالیێن دایکان متکرن
ئەوێ بێهنێ ل بەر سیبەرا شێرى ڤەددەت
هەر شێر وى دخۆت!
ئەوێ خوە ژ بەر سینگێ جەورێ ڤەددەت
هەر سینگێ وییە، ب عەردیڤە دبیتە جووت
قەدەرە کو قەبێ تۆفانێ دخوازین و
ل ڕۆژا قەومینێ دوودلین
دوودلى چ گوالن ب ڕستێڤە ناکەت
وەلێ.. هەکو گژلۆک ژ گەردێن ئاخێ تووڕە
دبیت
بێ ڕوخسەت و ژ نشکڤە دباریت
ژ نەچارى.. خوە ددەینە بەر سیڤاندەیان.
***
ئەى موختارێ بێ مۆر ناچیتە دەستاڤێ
ئەو کورسیکا ل ســەرێ ئەیوانێ ژ تە پڕ
بووى
دلێ داربەڕویەک کەڤنارە بۆ تە ڤەبووى..
چیا د ناڤدا دبیتە ڕووبار و دهەڕکیت،
چووچکێن خەریب.. تم چاڤەڕێنە ل پەڕاڤێ
لــێ ڤێــگــاڤــێ.. ئێڤەلى دێ هێــن سلاڤــێ و
تویرکێن مەزن،
ژ پەیڤێن تەییسۆک و خەندەیێن هەپارەیى
د شەوشینن سەرتیر و سەمتێن هەتاڤێ
مۆرەک شەرمین، ل بن سەنگێ و چەقچەقا
تزبى یێن قەبە
د قەرفینیت دلێن گەشبین
نێ ئەو مۆرا ب ئەنیا خەلکیڤە خلتە بیت
ب ڕوومەتترە ئەگەر نەبیت.
***
ئەى سەگڤانێ میرێ جاما ئارمانجانێ
ئەوێ چ جا گوەللیا وى ل سەمتا نیشانێ کەچ
نەبووى
چاڤێ خوە ل کێلێ بار نەکە
کێل.. ب مەوکبەکێ سەرگەردانیێڤە خەلەکە
ئەو دێ گوەللیەکێ ل تە زڤڕینیت، ئەز گولەکێ
گوەللیا وى.. دێ چڕویک بیت، گوال من ژى
بێى تە ببینم.. دێ چرمسیت
ئەم هەردوو دێ ل دەف ”دانتى“ سیچەلۆ بین!
***
ئەى هەڤاڵێ دۆست و یار
تاجدینێ دل ئاگرینێ دەست ل سەر شوورى
درەخشانا حەزێن گەش و پاڵوەرێن هار
ئاڤابوون یا نێزیک دبیت و پەڕێ ڕۆژێ،
یا بوقچکا خوە گرێددەت…
پا دێ کەنگى پیێ خوە ل عەردى شدینى و
گڵۆپا سۆر.. ژ ناڤ جڤاتێ هەلینی؟!
ڤەگەڕ خوناڤە ب گیایڤە و ئەزێ بەرزە
ب دلێ تەڤە، مشەختەکێ پڕ ڕێ و ڕێبار.
***
ئەى دلبەرا سوحبەت شرین و دێم ب کەن
ڕوو حەربایا خەملدارا ب فێل و فەن
هندەک کێلیکێن ئەڤینیێ، من ب هاتنا تەڤە
چاندن
قەفتەکا پەیڤێن خەریبیێ، من ب چوونا تە
هوناندن
چوون و هاتنا تە ل دۆر چاڤێ من خۆلگەیە!
نە گونەها دلێ منە.. باوەر ژ تیشکێن چاڤان
کرین
نە شاشییا دەستێ منە.. ل دۆر بەژنا تە
بوویە بەدەن
ئەڤجا چەوا تە دلهێال یان دلددەى
خوە ل ناڤ بەخچەى زیندانکەى و من ب تنێ،
بهێلییە ل چۆلى ژار و ڕەبەن.
***
ئەى ئەو یارییا دێرینا ئەم کرین یارى
چ یاریکەر نەچوون سەر هێال دەستپێکێ
دەنگێ دادڤانى خەتمى
ئەو گوەللیا ژبۆ بەریکانێ دتەقى، د گەوریێ
ڕا ما
تاریستانە و کەسەک ئااڵى ژى نابینیت
ئەڤجا وەرن دا ئەم یارییا ب ئێکودو بکەین!
تنازان پاڤێژین بەر هەڤ، ئەو تنازێن ب
نازان پێچاى،
مینا دنیایێ کەفتنە سەر شاخێ گاى
گایەکێ جوحنى ل گۆڕەپانێ، دۆتى ژ گۆنێ
و ڤیانێ..
یێ بیرییا وان دەپا دکەت، یێن هێژ چ ل سەر
نەنڤیسى
هەکو جانەوەر تەڤ سادە و بێناڤ
هەکو خوناڤ هێشتا ڕۆندکێن قەتیسکرى و
”سیدۆرى“یێ دەرگەهێ خوە ڤەنەکرى
هەکو هەیڤ و ڕۆژ وەک خویشکان دچوون
سەیرانێ
هــەکــو ســتێــر هێشتا مــۆریــک و دبژیانە
گولستانێ،
”هەوێ“ پێ دکر مۆریکانێ!
ئەو گایێ حێنج ب پەنجێن خەونەکێڤە، ڕاڤ
لێ دهاتن
دەنگێ وى یێ سۆرە.. ل سەر مەحفیرکەک
پنى پنى
ژ سەرى دیارە، لێ ئەبەد ناگەهتە بنى!
هممم!؟.. من بەسە ئەڤ یاریکرنە
یارى درێژ بوو!…
گولان- ٢٠٢٤