د ده‌مى دا بژى
تازيه گولى
دەمێ ئەم ل سەر کارێن خۆ خەونا ب گەشت و دەرکەفتناڤە دبینین، دەمێ ل دەرکەفتن و گەریانا ژی هزر ل کارێن خۆ دکەین کو ل مال و جهێن کاری یێن کەفتینە سەرئێک و کوم بووین، یان خۆ دئێخینە دناڤا بیرەوەریاندا و د رابردووی دا دژین، یان ژی خەما هندێ دخۆین کا دێ ل پاشەروژێ چ چێبیت یان چێنابیت. جاران بهایێ وی دەمی نزانین ئەو دەمێ ئەم تێدا دژین هەروەکی چەوا مەیمینک ژ
ڤێ دارا موزێ خۆ د هاڤێتە دارا دی بلەز بازددەت، ئها وسا هزرێن مە، مە دهێلنە د کونترولکرنێدا.
نوکە تۆ ل سەیرانێ و تە کارێ خۆ یێ کری و خارن ڤەخارنێن خۆش یێن ل گەل خۆ برین و لبەر ئاگری و سەقا دەرەجە ئێکە، روژەکا گەلەک خۆشەلێ هزرا تە هەر یا ل روژا دویڤدا و کا دێ سباهی چ کی، بتایبەت ئەگەر تە کار هەبن تۆ بەردەوام دهزرا سباهی و دەوامێدا یان ئەگەر خۆدان کار بیهزرێن تە بکاری ڤە دمژویلن دێ هند بینی روژا تە یا خۆش بوری و تە چ تام ژێ وەرنەگرت. ئەڤە روژا تە ژی ژ دەستێ تە چوو و هزرێن تە ژی ماندی بوون و ئەم نزانین دێ سباهی چ چێبیت، بەلکی هەمی تشت باشتر بن ژ وێ یا تە هزرلێ
دکر، لێ ئەڤروکە ژی دێ هندەک تشت هەبن هزر لێ بکەی. دبیت هزرا تە ل روژا بەری هینگێ مابیت یان هزر ل روژێن دویڤدا بکەی، کە واتە روژا تە ئەڤروکە ژی ژ دەستێ تە چوو .
ب رامانا درست کو هەر دەمێ دبێژی ئها دێ ئارام بم و پالدم ترس و هزرا وان تشتا ل دەف تە پەیدا دبیت کو هێشتا نە دەمێ وی تشتی هاتیە و نە تە ئەنجام دایە . مەرەما من ژ ژیانێ و تام وەرگرتنێ ژ وی دەمێ نوکە تێدا دژی ئەو نینە دنیا خراب بیت بال بۆتە خەم نەبیت یان ئاگر بەربوو ماال جیرانا تۆ خۆ بێ دەنگ بکی و بۆ تە خەم نەبیت، نەخێر مەرەما من ئەڤەیە ئەو دەمێ تێدا دژین هەر خۆلەکەکا وی هەر چرکەکا وی حەقێ وی بدەینێ و باش و خۆش بژین. بۆ نموونە هندەک مروڤ یێن هەین بەردەوام کاردکن و ل دویف ژیانێ دبەزن بۆ ب دەستڤە ئینانا وان تشتێن دڤیان ب دەستخۆڤە بینن، لێ دەمێ ب دەستڤەهاتی ئەو چەند چرکەیێن هەین ژی هێشتا تام ژێ نەوەرگرتین ئێکسەر دێ قەهرێن هندەک کارێن دی خۆت و هزر ل کارێن دی کەت کو هێشتا نەهاتینە ئەنجام دان. نوکە چ ددەستێ وی دایە دژیانێ دا ژ وی دەمێ تێدا و بۆ دژیت زێدەتر چ هەیە. ئەگەر ئەم بەردەوام هزر ل جوانکرن و باشکرنا پاشەرۆژا خۆ بکەین، ئەم دێ جوانیا نوکە ژ دەست دەین. ئەم هەمی بۆ ژیانەکا جوان و باشتر کار دکەین.
ئەرێ ئەو خاال ئەم بۆ بۆ کار دکەین ب درستی کیش خالە ؟ ئەو خاال ئەم نوکە تێدا ل رابردووی جهەک بوو بۆ ب دەستڤە ئینانێ ل پاشەروژێ، وی دەمی ژی مە ئارمانج هەبوون، ئەم مژویلی هندەک کاران بووین دا ب دەستخۆڤە بینین. بەلکی
ئەو ئارمانجێن مە دڤیان ژ مێژە ئەم گەهشتبینێ و نوکە هێشتا مە تاما وێ نە وەرگرتیه. دیسان بۆ تشتەکێ دی دترسین و پێکوالن دکەین باشە پا ترسا پاشەروژێ دێ چ مفایێ خۆ هەبیت؟ ئەرێ ب کێر تشتەکی دهێت؟ یان ئەم خۆ د سەردا دبەین و حیال ل خۆ دکەین؟ بەلکی هەمی گاڤا هزرکرن د پاشەروژێ و رابردوویدا، نەبیت ئەگەرێ ژ دەست دانا ئەڤرو، ئەڤ دەمێ پێدڤیە تێدا بژین.
بەلکی سوشیال میدیا و سناپ و ستریک و ..هتد ببنە ئەگەرێ هندێ بن ددەمێ خۆدا نەژین یان تام و خۆشیێ ژ دەمێ خۆ نەوەرگرین. بۆ نموونە دێ چین دەرکەفتنەکێ، جهەک گەلەک خۆش و دلڤەکەر، دێ سناپەکی چێکەین یان ل سوشیال میدیایێ ئینینەخارێ. چاڤێ مە نامینیت ل وان جهێن دلڤەکەر وی سةقايێ خۆش، دێ چاڤێ مە مینیتە ل تێلەفونێ و سەحکەینێ کا كێ سەحکرێ یان کێ الیک کر، کێ کومێنت کر و كا چەندا دیت و ..هتد. ئێ ئەڤە چایا تە سار بوو، خارنا تە چ تام تێ نەما. دێ هند بینی ئەو روژە ژی ژ دەستێ تە چوو. باشە کی ژ مە هەیە چایا خۆ، خارنا خۆ یان هەرتشتەکێ دی هێشتا گەرم خاریە. دێ شێم سویند خۆم هەتا ئەم رسم نەکەین و دسوشیالێ و ستریکا نەڤرێکەین ئەم ناخۆین. ئێ ئەڤە هەم دەم ژ مە بر و هەم ژی خارن و ڤەخارنێن مە ساربوون و بێ تام بوون.
ئه‌ز دشێم بێژم نە ئەم سوشیالێ بکار دئینین، بەلکو سوشیال میدیا مە بکار دئینیت. ئەم یێ پیچپیچە وەکی روبووتا لێ دهێین. ما دێ چەوا تامێ ژ دەمێ ئەڤرو وەرگرین،. هندی ئەم پتر هزر دکەین دێ پتر عاجز و سترێس بین و هندی عاجزبین ژی دێ پتر هزرا کەین. بوچی یا گرنگە د دەمێ نوکە دا بژین نەک د دەمــێ بــوری یــان د پــاشــەروژێ دا؟ بنەمایێ تێگەهشتن ژ ژیانێ ددەمێ نوکە دا هشیاری و زێدەکرنا بهایان و دەستبسەرداگرتنا دەرفەتایە. ژ بەر هندێ دڤێ تێگەهشتنێ دا پاشئێخستن ناهێته قه‌بولكرن. پێداگریێ ل هندێ دهێتهكرن کو پێدڤیە ب ڤی ئاراستەی رەفتارێ بکەی بێی پاشئێخستنا شتان. بۆ نموونە پێدڤیە هەر د وی دەمی دا دەست ب وی پروژەی یان وی کاری بكهی كو دەمەکێ درێژە تە دەست نیشان کری ئەنجام بدەی. بریاراپاشئێخستنێ دبیت گەلەک تشتان پاشتر بێخیت، چنکی مەحالە بزانین ل پاشەروژێ دێ چ رویدەت ژیــان د وی دەمــی دا بــریــارێ ل گرنگیا تێگەهشتنێ دده ت كا كی دشێت تام و خۆشیێ ژ قوناغا دەمێ نوکە وەربگریت. پێدڤیە خەلک ب تەرکیز تامێ ژ وی دەمی وەرگرن.
ژێــــده رێ کــارپــێ دیــم چییە؟ کــارپــێ دیم ریهوریشالێن وێ ژ زمانێ التینی هاتیە. لڤینەکا فەلسەفیە ب رامانا شکاندنا روژێ یان دەست ب سەرداگرتنا روژێ ب زمانێ التینی، زاراڤەکە کو شاعرێ ڕۆمانی هوراس ب کاردئینیت بۆ پێداگری کرن لسەر وێ هزرێ کو دڤێت تام و خۆشیێ ژ ژیانێ وەربگری.
ئەو تێگەهشتنا هوراسی مەرەما وێ ئەوە گرنگی نەدان ب پاشەروژێ رامانا وێ ئەو نینە هزر ل سباهی نەکەی. فەلسەفا کارپێ دیم پێداگریێ ل وێ چەندێ دکەت کو مروڤ پێدڤیە ئەڤرو هەمی تشتەکی بکەن بۆ باشترکرنا پاشەروژا خۆ. وێ روژێ بگرە ئەوا تۆ تێدا دژی و وان دەما هەمیێ خۆشیێ ژێ وەربگرە و ب تەمامی تێدا بژی. فەلسەفا ژیانێ د چرکێن دەمی دا ب رامانا هیچ تشتەکی نینە وەک سباهی هیچ تشتەک ل دەف تە گرنگ نەبیت، پلانا بۆ سباهی نەدانی ،سەرنجا تە لسەر وان تشتان بیت کو تۆ تام و خۆشیێ ژێ وەرگری، یان روژەکێ د
روژەکا دی دا بژی، بەروڤاژی پێداگریێ بكه لسەر دەست بسەرداگرتنا وێ روژێ و ژیان د وی دەمی دا نەک روژەکێ د ئێک روژدا دروست بکەی .
ژیــان نا زڤریتە ڤە بــەرەف رابـــردووی و نازڤریت ژی بو پاشە روژێ، ژیان ب تنێ د نوکە دا ئامادەیە د وێ چرکا کو روژ تێدا د هەلیت و چاڤا رون دکەت و ل وێ گەرمیا کوپەک قەهوێ دەستێن تە گەرم دکەت ل وێ گرنژینا خەیالەک ب خوشیڤە دگوهوریت. نوکە ئەوا هەی هەر جار نەچی و بهێی و تەماشەی وێنێن رابردووی بکەی و هزرێن تە بو وان روژا نەچن و کا دوماهیک جار چ تشت هاتبوو بەر چاڤێن تە، ژ ئەگەرێ ڤێ چەندێ دێ چرکێن ژیانا تە یا ئەڤرو بنە نەخوشی و ژەهر. دەمێ نوکە مەزنترین گزیرتەیا ژیانێ یە هەر نوکە دشێی ببینی و بێژی و هەست پێ بکەی نە لپشت خو بزڤرە و نە ل خەیالێن داهاتی دا بمینە.
ئەگەر تە بڤێت ب هێز بی، خوشیێ ژ نوکە ببینه.
