ئەدەب

ھێزك

نڤيسين: محمد خضير

وەرگێڕان: عسمەت محەمەد بەدەل

ل سەر رێیا بێدەنگ یا سيبه‌را چەقێن دارقەسپان دایێ، خورتەكێ پرچتراشی وەكی خەوتەیان ل سەر پایسكلا خوە يا سڤك دلڤی، ل ئالییێ چەپێ جۆیەكا نزم يا ب دەزییێن وەكی كەفا سابوونێ كەفێ گرتی و ل ئالییێ راستێ دیوارەكێ نزمێ ئاخا ھەڕفتی، ژ بەر لێڤا جۆیێ یا گیای گرتی، ئەردەك دەست پێ دكت، قورمێن دارقەسپان و گیایێ  مێكیكێ و گیایێ لەیمۆنێ یێ كووڤی لێ بەلاڤن، ھەروەسا دیوارێ ئاخێ ئەردەكێ نزم گرتبوو كو جۆیێن ئاڤێ تێدا ل رەخ ئێك بوون و گیایێن ھوور یێن گولگولی و دارێن خۆڕست و دارھنار و كەپرێن مێوان یێن ب قورمێن داراڤە دچوون ڤەگرتینە، ھەتاڤەكا دژوار رێ نخافتییە و ل ھەمان دەمی سیبەرەكا كەل كەفتییە ھنداڤی گیایێن دارستانا دارقەسپان و رێیێن وێ یێن تەنگ یێن دۆرگرتی، وەكی مرۆڤێ خەوتە، خورتی گوھ ل چو دەنگان نە دبوو، خوە دەنگێ ھەردو تایێرێن پایسكلا خوە ژی، دەمێ ل سەر تۆزا نەرما جادەیێ دزڤڕین، لێ وی بێھن دكرە كولیلكێن رویلێ و كولیلكێن چۆلێ ل نشیڤییا گیای گرتی، ل بنێ دیوارێ ئاخێ و ل پشت جۆیا كەفێ گرتی. د كەلشتەیێن دیواریدا چاڤێن وی یێن گوھشی ب تیشكێن رۆژێ دھاتنە ھنگافتن كو د ناڤ چەقێن دارقەسپان، كولیلكێن سۆرێن ھنارێ، یێن د ناڤ سیبەرا تارییا بەلگانڕا دڤەشارتی و لڤینا چەنگێن خولیكی یێن كەڤۆكان چاڤێن وی تاری دكرن، لێ كولیلكێن رویلێ د تایێن خوە یێن داھێلایدا ل ناڤ جۆیا نزم، د ئاڤێدا د ناڤبەرا سیبەرا تایێن دارقەسپاندا وەكی نەخشه‌يێن ل جلكەكی خیچكری دنەخشاندن.

ل جھەكێ تێر سیبەر چەقێن دارەكا مەزنا توویێ دیوار دەرباز كربوو ھەتا نیڤا رێكێ. خورتی پێیێ خوە دا دیواری پشتی لڤینا پایسكلێ راوەستاندی و دەست ب خوارنا توویێن رەش كر، پاشی ژ پایسكلێ ھاتە خوار و پالێ وێ دا دیواری و ژۆردانی رێك بەر ب گیایێن درێژ بووی بڕی دا تلێن خوەیێن نیسەك د ئاڤا جۆیێدا بشۆت، پاشی ئاڤ ڤەخوار و پرچا خوەیا تراشی شل كر، ئاڤ ب مستا دەستێن خوە بلند دكر، پێژنەكا كز بھیست، سێ سە دیار بوون، ژ كونا دیواری ب ژوور كەفتنە ناڤ ئەردێ نزم، جارەكا دی ئەو خاڤییا رەحەت سەرێ وی گرت دەمێ ل پایسكلا خوە سوار بووی، بێدەنگییا بێھن گەرم ئەو تێر كر، د ناڤ زیھێن چاڤێن خوەیێن نیڤ نقاندیدا چاڤدێرییا ژێكجودابوونا پارچەیێن پایسكلا خوە كر ل سەر ئاخێ، ھەردو تایێرەیێن خوار ب دیواریڤە دچوون و د چال و كونێن وێدا دھلنگفتن، پاشی ب ھەڤسەنگی بلند بوونە د بێدەنگیێدا، ئێدی خورت ل سەر گۆپیتكێن دارقەسپان دلڤی و د خەو چاڤدێرییا ژیانا ھشیارانە و بەرزە دكر ل نشیڤییا گیاییان؛ ژیانا تەپكێن خوڕنیفكێن ھشك، ژیانا بەرھەمێن ئووشییێن قەسپێن نەگەھشتی، ژیاناھێكێن گناوەرێن جۆیێ، پاشی ژیانا ژ ھەمییان مژەویتر و ھشیارتر یا د چانتەیێ ب دەستكیڤە ھلاویستی، ژ نشكەكێڤە ھێرشا گناوەرێن ڤەشارتی روودا و گەلەك نەمابوو خورتی بھاڤێژتە د جۆیا بنێ رێكێدا. دیوارێ ئاخێ خلاس بوو و تێلا سیمی كەفتە بەر سینگی، راست و چەپ درێژ دبت و ب سنگێن ئاسنیڤە گرێدایە و دەرگەھەكێ نیڤ ڤەكرییێ ڤان تێلانە.

پەیا بوو و پایسكلا خوە د دەرگەھیڕا بر كو ب دو سنگانڤە ھاتبوو گرێدان و د رێیەكا تەنگڕا چوو كو دەغەلێن تاری خشیابوونە سەر، د ناڤبەرا قورمێن دارقەسپێن رێزرێزە ھاتینە چاندن، جۆیێن بچووك سەردا چووبوون كو ب ئاڤا خوڕی كەسك و ب پەقپەقۆشك و بەلگێن داران و ڤالاھییێن ئاسمانی یێن د بركا چەقاندا رەنگڤە ددن ھاتبوونە گرتن، پاشی چوو ناڤ كەپرەكا مێوێن ھێژ ئووشییێن وێ یێن گەلەك نەگەھشتین و ژێ دەركەفتە بەراڤەكێ كو ل گەل رووبارەكی  نە پان و ئاڤا وێ ب لەز درێژ دبت، نە ژ دوور چاڤێن وی ب ئاگرەكی كەفتن ژ تەنوورەكێ دچوو ل ئالییێ بەرانبەر و ب قانەكا نەلڤ د ئاڤێدا رەنگڤە ددت، د ناڤبەرا كەسكاتییا نزمدا دو ژوورێن ئاخێ و كەپرەكا ژ چەقێن دارقەسپان دئاڤانە ھەروەكی ژ بنێ رووباری ھاتینە دەر ل وێ دەرێ وەكی ژمارە 6 نە دووری بەراڤێ ھاتییە ئاڤا كرن.

پایسكلا خوە ب نك مالێڤە كێشا، ژنەكا ب رەشی پێچای ژ پشت تەنوورا ئاگر تێدا ھەل، لێ دەركەفت، خورتێ پرچتراشی ل بەر رووباری كرە قێژی:

– دایێ، تە كوڕەك ل ئەسكەرییێ ھەیە؟

– ئەرێ، كوڕێ من عەلی.

– عەلی قاسم؟

– ئەرێ ئەوە، تو دنیاسی؟

خورتی سەرێ خوە ڤەمالی و ھێڤ كرە چانتەیا ب دەستكێ پایسكلا خوەڤە:

– ئەز ژ وێ دەرێ دھێم، ھەڤالێ منە، ئەز و ئەو ل ئێك یەكەیێنە.

– حالێ وی چییە؟ دەمەك درێژ بۆرییە وی چو نامە بۆ مە نە نڤیسینە، یێ چاوایە؟

– دایێ، كوڕێ تە…

ل چانتەیا خوە زڤڕی ئەوا ب دەستكێ پایسكلێڤە ھلاویستی، ل مالێ و بانی و رووباری و دێمێ ژنێ یێ كو گوڕییێ قەماندی تەماشە كر، ژنا ب رەشی پێچای گۆت:

– ئەڤە چانتەیێ وییە؟

– ئەڤە..؟ نەخێر، چانتەیا منە.

– وی چانتەیەكا وەسا ھەیە.. یێ چاوایە؟

– یێ باشە، سلاڤا ل ھەوە و ل كچا خوە حەلیمایێ دكت.

خوە گرت و ل دۆرێن خوە مەیزە كر، دووكێلەكا سڤكا خوەلیكی ل پشت گوڕییا تەنوورێ بوو، ژ كوژیكێ ھەردو ژووران كچەكا شەش سالی دەركەفت و ب نك رووباریڤە چوو.

– پرسیارا بالندەیێن خوە دكر.

– ل وێ دەرا ھەنە ل بورجا ل سەر بانی، تو بورجێ دبینی؟

– ئەز ھندەكێ ژێ دبینم، ھەروەسا تەنەكەیان ل ھنداڤی حەوشێ دبینم، من ھزر نە دكر وی ھند گەلەك بالندە ھەنە.

– تو بۆچی دەربازی نك مە نابی؟ پر ل وێ دەرا ھەیە، بابێ وی دەركەفتییە دا دۆرێن دارقەسپان بكۆلت، ھەڤژینا كوڕێ وی ژی ل گەلە.

– ئەز دێ پایسكلێ ل ڤێ دەرێ ھێلم.

پالێ پایسكلێ دا قورمێ دارقەسپەكێ، پاشی ل سەر پرەكێڕا بۆری كو ژ نیڤ قورمێن دارقەسپان ھاتییە چێ كرن و ب ئاخا پێكڤە نووسیای ھاتییە پەچنین، دەمێ ب ھشیارانە دبۆری، كۆتر دیتن ژ تەنەكەیان دەردكەفتن ئەوێن ب سیڤاندەیێن ھەردو ژوورانڤە ل كوژییێ ڤێككەفتا وانڤە گرێدای، ئاڤ د بن پرێڕا ب تووڕەبوونەكا دژوار دچوو، ژ بلی تەنوورێ دارەكا بلند و سێ دارقەسپێن بلند ل بەرئاڤێ بوون، ھێزكەك ب ھەردویانڤە گرێدای بوو، ئەو زاڕۆكا ژ ژوور دەركەفتی بزاڤێ دكت لێ سوار ببت.

– بێھنا خوە ل ڤێ دەرێ ڤەدە كوڕێ من، ھوون نھۆ ل كوو دەرێنە؟

مێھڤانی ھاری زاڕۆكێ كر ل ھەلگرۆكا ھێزكێ سوار ببت ئەوا ژ گوونییان ھاتییە چێ كرن، پاشی ل سەر حێسیلێ روونشت ئەوا پیرەژنێ ل بەر سیبەرا دارا بەرفرەھ بۆ رایێخستی:

– ئەم نھۆ ل سەر سنۆرینە، دووماھییێ ئەم ل بەرۆكێن شەڕی پێكگوھارتن.

– ئو كەنگی دێ كوڕێ من دەستوورییێ وەرگرت؟

– دەستوورێ؟ نێزیك… دبت ھەیڤا بھێت، ما ھەوە ل رادیۆیێ نە بھیست؟

– نەخێر، وی رادیۆیا خوەیا بچووك ل ڤێ دەرێ ھێلایە، لێ كەس ڤەناكت، دا تشتەكی بدەمە تە.

حەوشا مالێ ب نك كەپرێڤە دەرباز كر، دەھمەنا وێیا رەش ب ئاخێڕا دووڤرا دخشییا، مریشكەك ژ پشت كەپرێ ب دووڤ كەفت، كۆتر ل ئاسمانێ مالێ دفڕین یان تشتێ ل حەوشێ ددیتن دمێ خوە لێ ددان.

– ناڤێ تە چییە كچكێ؟

– حەلیما.

– حەلیما، بابۆ دڤێت ئەز تە ماچی بكم.

مێھڤان رابوو و ماچی كر، ئەو د ناڤ ھەلگرۆكا ھێزكێدا چووبوو خوار، كو ژ رەخانڤە ب وەریسێن شدیای ھاتبوو گرێدان، سەرێ خوە دابوو زەندێ خوەیێ وەریسێ ھێزكێ گرتی، پرچا وێ یا كورت پێلێن سۆر رەنگڤە ددان و ستۆیێ وێ یێ زراڤ نیشا ددا. حەلیمایێ ب تییێ چاڤی ل مێھڤانی نێری و داخواز ژێ كر ھێزكا وێ بھەژینت، خوە ل پشت وێ چەماند و پالدا، لێ وێ داخواز ژێ كر حێل بھەژینت دا بفڕت، پشتی زڤرییەڤە لەشێ وێ ڤەگرت و ھێزك پالدا ھەتا بلند بوویە دەرڤەی سیبەرا چەقێن دارقەسپان، ل ھنداڤی ئاڤێ و د ناڤ ھەتاڤێ وەربوو، پاشی پاشدا زڤڕی، وی خوە ڤەدا، پاشی جارەكا دی بلند بوو دەرڤەی بەراڤێ بێی دەست بكەتێ.

– خوە باش بگرە، دێ تە فڕینم.

ھێزك ب لەز ژ بەر سیبەرێ دەركەفت، ھەتاڤ وەكی لێڤا شووری كەفتە سەر پاتكا حەلیمایێ و دەربازی ھێلا گۆپیتكێن دارقەسپان بوو، پاشی ب لەز ڤەگەڕیا و ل ئالییێ بەرانبەر دەربازی سیبەرێ بوو، دەڤێ وێ بێ كەنی ڤەكری بوو و پرچا وێ ژ سەر دێمێ وێ بلند بوو، رۆناھییا ژ خافلەتیڤە سۆراتییا وێیا ژ بەر خەنایێ مای زێدە دكت، لێ ئەو گەشبوونە ژ نشكەكێڤە ڤەدمرت دەمێ پرچ ل گەل داكەتنا وێ دزڤڕتە سەر دێمێ وێ. ل بەر دارقەسپێ راست راوەستییا.

– ناڤێ ڤێ دارێ چییە حەلیما؟

– بەمبەرە.

– چییە ناڤێ وێ؟

پیرەژنێ ئەوا ب پەرداغەكا دەوی زڤڕی، بەرسڤا وی دا:

– بەمبەر، ئەو ناڤێ وێ ب دورستی نابێژت.

ئو پەرداغ پێشكێشی وی كر:

– بێ بەفرە، بەفر ناگەھتە مە ل ڤێ دەرێ.

–  دەو خوەشە، خوە بێ بەفر ژی بت، ھەوە چەند چێل ھەنە؟

حەلیمایێ گۆت:

– سێ، دایكا من دەركەفتییە دا گاڤانیيێ لێ بكت، ل پشت خانی.

دەستێن خوە ھندی شیای درێژ كرینە دا پێ وەریسێن ھێزكێ بگرن، پرچا وێ یا كورت داكەفتییە خوارێ، چونكی سەرێ خوە پاشدا بربوو و ب چاڤێن خوەیێن بەرەڤاژی ل مێھڤانی دنێڕی ھندی ھێزك داكەفتبایە، پشتی ھێرشا دیمەنان و لەزا چوونا ئاڤێ سەرێ وێ گران كری، مێھڤانی دەست نە كرە ھێزكا وێ و ھێلا ب ھەڤسەنگی بھەژت.

– ھەتاڤ چاڤێن من كۆرە دكت.

ژ نك تەنوورا ئاگر تێدا كز بووی، داپیرا وێ گۆت:

– ئەو ئاخفتنان ب دورستی نابێژت، ھەرچەندە ئەم دێ سالا بھێت ل خواندنگەھێ تۆمار بكن.

مێھڤانی گۆت:

– گەلەك جاران عەلی بۆ من باسێ ڤێ دارێ كرییە، گۆت ل سالێن من یێن پێشییێ ئەز د ناڤ چەقێن وێدا دنڤستم.

– حەلیمایێ گۆت:

– ئەز حەز ژ بەرھەمێ وێ ناكم.

داپیرا وێ گۆت:

– ما تە بەمبەر نەخوارینە؟

– نە، لێ وی گۆتە من كو بەمبەرێ ئاڤەكا نیسەك تێدا ھەیە.

حەلیمایێ گۆت:

– بەركێ وێ ب تلانڤە دمینت و ژێڤە نابت خوە ھەكەر حێل ژی داقوتت.

– بەلێ ھێژ نەگەھشتییە، ھزر دكر گەھشتییە و حەز دكر ھندەك ژ بەرھەمێ بەمبەرێ ل گەل خوە ببم.

داپیرێ گۆت:

– ئەز ھزر دكم ل چو جھێن دی شین نابت.

– نزانم و بۆ من باسێ ھێزكێ كر.

– حەلیما چو جاران د لاندكێدا نەنڤستییە، ھەر زوو د ڤێ ھێزكێدا د خەو دچوو، شەش سالن تێدا دنڤت.

حەلیمایێ گۆت:

– ل ڤێ دەرێ، ل نێزیكی ئاڤێ.

– عەلی د ڤی رووباریدا مەلەڤانی دكرن و وێ لێ مەیزە دكر و بۆ زەحمەت بوو د ھێزكێدا راوەستت.

حەلیمایێ پرسیار كر:

– تو مەلەڤانییان دزانی؟

– ئەرێ دزانم.

– ما ھەوە ل وێ دەرێ گەلەك رووبار ھەنە؟

– گەلەك، بەلێ نە وەكی ڤی رووباری ب لەزن، تو حەز ژ ئاڤێ دكی حەلیما؟

– دترسم تێدا بخەندقم، نھۆ من بھەژینە.

مێھڤانی ھێزك ژ پشتێڤە ڤەگرت، دەستێن خوە دانانە دۆر ھێزكا ب لەشێ زاڕۆكا بچووك تەژی بووی و پالدا، ل ھنداڤی رووباری فڕی و ل سەر بانێ وێ راست بوو، ل ھنداڤی تشتێن سەرئاڤ خوە ڤەكێشا، ب دەنگەكی تیژ حەلیمایێ گازی وی كر:

– ما بابێ من داخواز ژ تە نە كر مەلەڤانییان بكی؟

– نەخێر، لێ داخواز ژ من كر تە ماچی بكم.

– تە ئەز ماچی كرم، بەلێ من دڤێت تو مەلەڤانییان بكی.

مێھڤانی بەرێ خوە دا ژنا تەنوورێ ئەوا ھەڤیر دكر، وێ گۆت:

– لەشێ خوە ب ئاڤێ شل بكە، ھەردەم ڤێ داخوازێ ژ بابێ خوە دكت.

– دێ داخوازا وێ ب جھـ ئینم.

– لێ ھەردەم گوھدارییا وێ نەكە، حەزێن وێ خلاس نابن.

ل پشت دارا بەمبەرێ دشداشا خوە و فانێلەیێ خوە ئێخستن و ب چەقێن ھمبزڤە كرن. خوە ھاڤێتە رووباری و قێژییا خوەشییێ یا حەلیمایێ بھیست، ئەوا ھاتییە بڕین دەمێ ب بن ئاڤا كەسك كەفتی، گاڤا سەرئاڤ كەفتی ئاڤ ژ دەڤێ خوە ھاڤێت و بزاڤ كر بەرسینگی ئاڤێ ببت دا ل گەل حەلیمایێ بمینت.

– ئاڤ ھێژ تەزییە.

– مەلەڤانییا ھەتا وێ دەرا ھە بكە. دێ شێی مەلەڤانییان ھەتا تەنوورێ كی؟

– ب ساناھییە.

– دێ ئاڤ وەكی وەردەكێ تە بت.

ب لەز خوە ژ پێشییا وی ڤەكێشا، ل گەل شلقاڤا سەرێ وێ تەیسی ل بەرانبەری ھەردو رێزێن دارقەسپان ل رووباری و گیا و دارێن ھەردو بەراڤان. رووباری ل پشت خانی چەپ ددا و ژ نشكەكێڤە بەری چەپ بدت، قورم د ھەڕكینا مژەوی و سیبەرگرتیدا دادكەفتن یان جھێن خوە پێك دگوھۆڕین ژ بەراڤەكێ ب یێ دی و ب لەز ل گەل رووباری خوە ڤەدشارتن و د ناڤ چپكێن ل بەر چاڤێ وی خوە دھلاڤێژن و دیتنا وی شێلی دكن، وی ژن دیت وەكی قورمەكی سۆتی د نیڤا تەنوورێدا راوەستییای بوو و گاڤا گەھشتییە راستا تەنوورێ، دیت ھەڤیری د ناڤ دەستێن خوەدا دكت و ل سەر قورسێ پاتەیێ رەش پان دكت و خوە دچەمینت دا سەوكا نەرم ب دیوارێ تەنوورێ یێ شاریایڤە بكت، ھەروەكی پرتپرت دبت و دبتە خوەلی د لڤینا ئێك ژ ئەندامێن وێ یێن ھلوەشیایدا. ل نك گڤاندەیێ دشییا پێ خوە بكتە بنێ رووباری و ئێدی مەلەڤانییان نەكت بۆ بەرسینگگرتنا لەھییێ و ل جھێ خوە ل بەرانبەری تەنوورێ راوەستت، بەلگ و گیا و توو یێن سەرئاڤ ب لەشێ وی دكەفتن، وی ڤێ ددان و دخوارن.

– ھێژ ئاڤ تەزییە.

– ل رۆژێن وەسا عەلی ھی بووبوو سپێدەییان مەلەڤانی دكرن.

– تو دزانی دایكا من؟ ئەز ل ڤێ دەرێمە ھەروەكی ل نك وی، لێ رۆژێن شەڕینە.

خوە گرت دا پشتڕاست ببت كوچاوا چاڤێن وێ د ناڤ دێمێ وێ یێ لاوازدا بەرزە دبن و گەلەك نامینت دەڤێ وێ د بێدەنگییا وێیا ب گوماندا بەرزە ببت، وەكی قورمێ رەژوویێ ھێز نامینت راوەستت ھەتا ڤەدڕەڤت.

– من حەز ژ ڤی جھی كر، وەسا بەرێ خوە بدە من ھەروەكی ئەز ئەوم مەلەڤانییان دكم و نھۆ ل گەل تە دئاخڤت، نەھێلە نەئامادەبوونا وی گەلەك بۆ تە ببتە خەم.

ژنا تەنوورڤان ھندەك پەیڤ گۆتن ب دووماھی نەھاتن، د سۆتی، د تێكەل، د رووباریدا ڤەمرییان و قێژییا حەلیمایێ نخافت:

– بزڤڕە دا من بھەژینی، تو دشێی سەر پشتێ مەلەڤانییان بكی؟

– وەكی پاپۆڕێ.. ب ساناھییە.

سەرێ خوە دژی شلقاڤان دانا و پێیێن خوە ھەژاندن و دەستێن خوە د بن لەشێ خوەڤە لڤاندن دا سەرئاڤ بمینت و كەفەكا تیر چێ كر، گوھ ل حەلیمایێ بوو وەكی پاپۆڕان دەنگی دكت، ژ دەڤێ خوە چەند جاران ئاڤ ھاڤێت، كۆتر ل سەر بورجی دیتن دفڕین و بەلگێن دارا بەمبەر یێن پان و ل سەر ئێك ل سەر كەسكاتییا تاری و تێكەلبوونا چەقێن ھەردو دارقەسپێن بلند و ھێزكا د ناڤبەرا واندا سست دبت، سیبەرا چەقان د بندا كێم دبت و ھاتە د ناڤ قانا سیبەرا دارێدا ھەروەكی دھێتە د ناڤ بیرەكێدا، چەقێن د ئاڤێدا داھێلای گرتن، گوھ لێ بوو حەلیمایێ:

– تو دزانی؟ باپیرێ من ژی سەرباز بوو.

گوھ ل داپیرا وێ بوو:

– چ باسێ باپیرێ خوە كر؟

حەلیمایێ گۆت:

– من گۆتێ ئەو سەرباز بوو.

مێڤانی گۆت:

– ھەمی كەس رۆژەكێ دبنە سەرباز.

گوھ ل داپیرا وێ بوو:

ل شەڕێ مەزن شەڕ كرییە. ئەو حەز ژ وان سەرھاتییان دكت یێن بۆ دبێژت.

حەلیمایێ گۆت:

– چەند سەرھاتییێن خوەشن.

داپیرا وێ گۆت:

– ئو دەنگوباسێن بابێ تە. بەس خوە بگرە ھەتا بھێتە دەستوورییێ.

مێھڤانی گۆت:

– ئەرێ، چەند دەنگوباسێن سەیرن، حەلیما.

گوھ ل حەلیمایێ بوو:

– ھێزك سست بوو، نوكە من بھەژینە.

ژ بەر سیبەرا دارێ دەركەفت، دێمێ وی یێ شل بوو، حەلیما ژێ پرسی:

– ما چاڤێن تە سۆر بووینە؟

– وەسا ل وی دھێت یێ مەلەڤانییان دكت.

– نەخێر، خوە رۆژەكێ چاڤێن بابێ من سۆر نەبووینە.

پشتا وێ گرت و پالدا، د ناڤ ھەتاڤێدا ژ دەست دا و دەمێ زڤڕی ڤەگرت، لڤینا ھێزكێ راوەستاند.

– تو چاوایی حەلیما؟

– تە بۆچی راوەستاند؟ پالدانەكا باش بوو، كەسێ ئەز وەسا نە ھەژاندیمە.

جارەكا دی د ناڤ ھەتاڤێدا حەلییا و ڤەگەڕیا و سەرێ خوە دانا سەر زەندێ خوەیێ درێژكری، دێمێ وێ راوەستیای و چاڤێن خوە نقاندین:

– ئەز بابێ خوە دبینم، ئەڤەیە من د ھەمبێزا خوەدا دھەژینت، لێ وەكی لالانە نائاخڤت، پرچا خوە وەكی تە تراشییە ھەروەكی ئەز ژێ بیانی، ئەو من نانیاست و ب ئێكجاری ل گەل من نائاخڤت.

پاشی چاڤێن خوە ڤەكرن و گۆت:

– كیڤە چوو؟ ل گەل من بوو، ئەز دھەژاندم.

– نھۆ بەرزە بوو، گاڤا تو چاڤێن خوە ڤەدكی بەرزە دبت.

– كیڤە؟

– دا لێ بگەڕن حەلیما، ما ب سەر دارقەسپێ بكەڤم؟ نەخێر، ئەم دا بینن، ما بنئاڤ كەت؟ نەخێر، دێ خەندقت، ھەكەر دەمەك درێژ ما بنئاڤ. ئەھا، تو دزانی كیڤە؟ د چانتەیا ھەنێدا، تو دبینی حەلیمایێ؟

– كیژ چانتەیێ؟

– وا ھە، ل بەراڤا دی، چانتەیا ب پایسكلێڤە ھەلاویستی.

– چانتەیا بچووك؟ چەوا دێ تێرا لەشێ وی كت؟

– مانێ وەكی دووكێلێیە. ل بیرا تە بت حەلیما، ئەو وەكی دووكێلێیە؟

– من باش نەدیت، ئەز د ھەمبێزا ویدا بووم.

– ما ل گەل تە بڕوونم د ھێزكێدا؟

وەریسێن ھەژیای راوەستاندن و حەلیما ئینا خوار، پاشی بلند كر دا د ھەمبێزا ویدا د ھێزكێدا روونت، بزاڤ كر لەشێ وێ ب پێیێن خوە بھەژینت، دەمێ داپیر ھاتی و سەوكەك ڤێ:

– ما ھوون برسی نەبوون؟ بخوەن ل ھیڤییا فراڤینێ ھەتا باپیرێ وێ دھێت، دێ چمە سەری تۆمكی دەمە كۆتركان.

سەوكا گەرم د ناڤبەرا واندا كەر كر و داخواز ژێ كر وان بھەژینت بەری بچتە سەر بانی.

– ما دێ شێم ھەوە ھەژینم؟

وەریس ھێدی ھیدی لڤین، ھێزكێ پیچەك سیبەر دەرباز كر، پاشی فڕی ھنداڤی ئاڤێ و داپیر ل پشت كەپرێ یا بەرزە بوو.

– پالێ خوە بدە سینگێ من، حەلیما و چاڤێن خوە بنقینە.

– جلكێ تە شلە.

– من لەشێ خوە باش زوھا نەكرییە.

– تو حەز ژ بەمبەران دكی؟

– ئەرێ، دلێ من دچتێ بخوەم.

– ئەز حەز ژێ ناكم، ناڤێ تە چییە؟

– سەتتار.

– وەكی ناڤێ كوڕێ موختارییە، ئەم ل پشت جھێ شووشتنێ یارییان دكن وی دڤێت ئەم بچنە ژوور.

– جھێ شووشتنا مرییان؟

– ئەرێ، نھۆ بابێ من نیشا من بدە، ئەز دبینم ژ چانتەیێ ل وێ دەرا ھە دەردكەڤت و بەر ب مەڤە دھێت.

– بێ سەر و بێ دەست و بێ پێ و بێ جلك، وەكی دووكێلی.

– ئەرێ، ئەرێ.

– بھێلە نێزیك ببت، خوە نڤستی نیشا بدە و نەترسینە چونكی ئەو ب تنێ حەز ژ نڤستییان دكت وەكی مرییان.

مێھڤانی ب چاڤێن خوەیێن ڤەكری و لاواز خوە ل بەر لەھییا رووباری گرت، حەلیما ب خوەڤە گرتبوو و ھلگرتبوو و دفڕی، ل گەل دچوو د ناڤ دەرگەھێن ڤەكریدا د ناڤ قورمێن دارقەسپێن خودان چەقێن بەرین و ھەست ب خەوەك جوان و نەرم كر نێزیكی وی ژی دبت، وان بەلگێن داران و كولیلكێن ھناران و گیایێ مێكیكێ دبڕی بەر ب مەودایێ گەش.

– تو نڤستی حەلیما؟

– ژ ناڤ چانتەیێ دەركەفت و نەئاخفت.

– نوكە ئەو ل كووڤەیە؟

– ئەز نزانم. ئەو چوو. د ناڤ رووباریدا بنئاڤ بوو.

– ئەو ژی بێی بمینن، ل دووڤ وی بنئاڤ بوون.

ژێده‌ر:  

– محمد خضير، المملكة السوداء، 1972 بپ 142

* محمد خضير: ئێك ژ گرنگترین چیرۆكنڤیسێن عیراقییە، ل سالا 1942ێ ل باژێرێ بەسرا ھاتییە سەر دنیایێ و شوونتبلێن وی ل سەر چیڕۆكا عیراقی ددیارن.

پتر ب بینه‌

بابه‌تێن وه‌كهه‌ڤ

Back to top button