بڕیار

عسمەت محەمەد بەدەل

رۆژ بۆ رۆژێ، مەھ بۆ مەھێ، سال بۆ سالێ، بێھیڤیبوون و رەشبینییا وی مەزن بوو و پەنگییا، ھەر دا كر و دا كر ھەتا پەقی و بڕیارا وییا ڤەبڕ ژێ زایی. رۆژێن خوە ژ سپێدێ ھەتا بەربەركی ئێڤاری، ھەموو ب شووشتن و ڤەمالین وزوھاكرن و تێفوكرینا ترۆمبێلێن ژ ھەموو جوونێن كەڤن و نوو، بھاگران و ئەرزان، ژ ھەموو رەنگ و مۆدێلان دەرباز دكرن، بێی ھیڤییەكێ ل ئاسۆیێ پاشەرۆژا خوە ببینت، كو دێ شێت ل دەمەكی نێزیك یان ژی  دوور ھند داھاتی كۆم بكت، پێ ب خێزان و  مال و خانی بكەڤت، ببت خودان ترۆمبێلەكا وەكی ئەڤان ترۆمبێلێن ئەو دشووت و زوھا دكت، بلا یا ژ ھەموویان ئەرزانتر ژی بت، ھیڤییێن خوەیێن سادە و خۆرستی ب جھـ بینت، ئەو ژی وەكی خەلكێ دی ژیانەكا ئاسایی ببت سەری.

نە دڤییا خوە بھێلتە ب ھیڤییا بابێ خوەڤە، ئەوێ ھەموو ژییێ خوە ب كارێن ب زەحمەتڤە بۆراندین، دا وی و خووشك و برایێن وی ب سەرفەرازی ب خودان بكت و نەھێلت ھەوجەیی ھندێ ببن بھایێن خوەیێن مرۆڤاتی ژ دەست بدن، خواندنا خوە ببن سەری و ببن خودان كەساتییێن ب ھێز و پاك، دلساخ و بژوون، حەز ژ ئاخ و ملەتێ خوە بكن. لێ رۆژگارێ رەش، رێ ل بەر تاری و تەنگ كر، رۆژ بۆ رۆژێ بێ ھیڤی كر، ھەتا وێ رۆژا ئێدی ھند شیای خوە ل بەر ڤێ بێھیڤیبوونا ڕەھا بگرت.

وێ نیڤرۆیا ھاڤینییا گەرم، دەمێ ل سەر كاری ترۆمبێلەكا بلندا بھاگران زوھا دكر و د بەرڕا ل پارچەیێن جوان و بالكێشێن وێ مێزە دكر. ھەر ئینا و بر، ھەر ئینا و بر، دەمەكی ھزر كر:”ئەڤە ئەز چ دكم؟ من خێرە، ما بەردكەڤت ھندە خوە دواستینم، ما ئەڤ پارەیێن بێبھا و چوننە، ب بەر ڤێ واستیانێ دكەڤن، ما ھەتا كەنگی دێ وەسا بم؟ ما نە بەسسە” وی دەمی وەكی برووسییێ وێ ھزرا وێرەك و ژ نشكەكێڤە د سەریدا سەرھلدا، ھەستەكێ وەسا د دەرۆنێ ویدا ئازرییا كو ئێدی ڤالاھییەكا بێ قام ھناڤێن وی داگیر كرن، دلێ وی ھێزتر خوە ڤەقوتا و ئەو ھزرە د سەریدا پەیدا كر.

ل پێشییێ ڤیا ھەما دەملدەست وی پاتەیێ زوھاكرنێ یێ پێ ترۆمبێلا بھاگران زوھا دكر، ژ دەست خوە بھاڤێژت و زوو جلكێن كاری بئێخت و جلكێن چوونا مالێ ل بەر خوە بكت و بێ خاترخواستن ژی وی جھی بۆ ھەتا ھەتایێ ب جھـ بھێلت، ئەو جھێ گەلەك واستیان و نەخوەشی و ئێشان و قەھر و رەزیلی و حەسرەت لێ دیتین، بێی داخوازا ھەقێ وێ نیڤ رۆژا لێ كار ژی كری بكت، لێ ھەر زوو ب سەرخوەڤە ھات، بێھنا خوە فرەھ كر، ھزر كر جوانتر و ماقوولترە شووشتنا وێ ترۆمبێلا مۆدیل نوویا د دەستاندا خلاس بكت و بدتە دەستێ خودانێ وێ، كو دیارە ب لەزە و ل وێڤەتر ب قات و ریباتێن خوەڤە ل ھیڤییێیە. بەری بڕیارا خوەیا ڤەبڕ ب جهـ بینت و ژ وی جھی بچت، ب دەنگەكی بستەھ و پڕی باوەری ب خوە بوون، گازی خودانێ جھێ شووشتنا ترۆمبێلان كر، ئەوێ د ژوورڤە ل پشت مێزا خوە، خوە ب مۆبایلێڤە مژوول دكر:

ــ ئەڤە ئەز چووم، من كار ل ڤێ دەرێ ھێلا،  بۆ خوە ل كرێكارەكی دی بگەڕە.

دزانی ناھێلت و دێ خورتییێ لێ كت، ھەر چ نە بت رۆژا خوە ببت سەری و وی مەحتل نەھێلت، لەوما خوە ل بەرسڤا وی نە گرت و خوە ل دەنگێ وی ژی نە زڤڕی دەمێ د دووڤڕا دكرە گازی، قوربانی ب ھەقێ وان چار پێنج سەعەتێن كاری ژی دا، دزانی ھەما ما، دێ پلا وی سار بت و دبت ژ بڕیارا خوەیا چارەنڤیسساز لێڤە بت، ھەلوەستەكە ئەو پێ گەھشتییە ڤێ بڕیارێ، بەلكی چو جارێن دی د ژیانا خوەدا دوبارە نە بت، ژیان ژی دەلیڤەیە، گاڤا ھات یا دورست مرۆڤ ژ دەست نە دت. بەری ھینگێ گەلەك جاران ھزرەكا وەسا د سەریدا ڤەلڤییە، لێ ھەر زوو و ژ بەر گەلەك ئەگەران لێڤە بوویە، خوە رازی دكر، كو دێ رەوش باشتر لێ ھێت، ھەروەسا چو جاران نەشیایە ھزر بكت، دێ شێت دووری دایكا خوە ژیت. لێ ڤێ جارێ ئنیەت و بڕیارێن وی د ڤەبڕ بوون. ل سەر جادەیێ ب لەز تەكسییەك راوەستاند و رێیا مالێ گرت. وەسا د جاما سنگییا تەكسیێڕا ل مرۆڤ و ئاڤاھی و جادە و كۆلانێن باژێری تەماشە دكر، ھەروەكی بۆ جارا دووماھییێ خاترا خوە ژێ دخوازت.

ل مال و پشتی ئەو پچە پارەیێن وان مەھ و سالێن كاری لێكداین، ژ وێ كونجا لێ ھەلگرتین دەرێخستین ھەژمارتین و ئێخستینە د جزدانكا خوەدا و ب لەز ھندەك پێدڤییێن سڤك و بێسەروبەرێن سەفەرێ كرینە د چانتەیەكا ملیدا و نێڕینا دووماھییێ ل ژوورا خوە كری، وێنەیێ خوەیێ دەرچوونێ یێ ب دیواریڤە ھلاویستی، تشتێن خوەیێن كو گرێدانەكا گیانی ل گەل ھەیی. زوو ل خوە ھشیار بوو، بەرێ خوە ژ تشتێن خوەیێن گەلەك ل بەر دلی دشرین وەرگەراند، كزگریۆكا خوە خەندقاند و  ئێكسەر دەركەفتە حەوشێ، ھزرێن خوە كرن” ئەڤ پچە پارە دێ من گەھینن كوو دەرێ؟ ما ھەكەر بەری بگەھم چو قووناغان، ھەموو ھاتنە مەزاختن دێ چ كم؟ ما دێ ب چ روو داخوازا پارەیان ژ بابێ خوە كم، یێ كو ئەز بێی وی و بێی خاترخواستن ژی ژ وی وەسا ب كەڕكی و ب دزیڤە بار دكم؟ ئەز دێ چم چ روو بدت بلا روو بدت، دێ خوە ل سینۆران دم، نە خوە ل ڤەگەڕیانا بابێ خوە دگرم ھەتا ژ سەر كاری بھێت، نە ھەڤال و كەس و كاران پێ دحەسینم دا خاترا خوە ژێ بخوازم، نە ھزرا دەرێخستنا پاسپۆرت و ڤیزەیان ژی دكم و نە نەخشە و بەرنامەیان دادنم و نە بۆچوونا خودان سەربۆر و شارەزایان وەردگرم. دێ زوو خوە گەھینمە سەر سینۆرێ وەلاتێ دۆرگرتی. ل وێ دەرێ خوە ل بازاڕا قاچاغچییان نا گرم، بلا د ناڤ دەلەمێتانڕا بت، بلا د ناڤ زێڕەڤانێن سینۆرانڕا بت، ل شەڤێن تاری و ھەیڤ لێ غەوارە بووی، وەكی قارەمانێن چیڕۆكان، دێ پێ ل ترسێ دانم و چۆلبڕ، دێ رووباران دەرباز كم، دێ ڕێ شەقینم و سینۆری بڕم، گوند گوند، باژێڕ باژێڕ، بێ پاسپۆرت و بێی دیكیۆمێنت، ب پێیان، ب ترۆمبێلێن نەفەران، ب تەكسییان، ب باس و ب شەمەندەفڕان، دێ خوە گەھینمە سەر سینۆرێ ئۆرۆپا.

ل وێ دەرێ ژی خوە ل فێلبازییێن قەچاغچییان نا گرم، نامینمە ب ھیڤییا چ رێزان و دەلیلانڤە، ل وێ دەرێ، ب چ حالێ ھەی دێ خوە گەھینمە یۆنانستانێ، دێ وەكی وی ھەڤالێ خوە كم، ئەوێ گوھدارییا پەنابەرەكێ بیانی كری، ب دزیڤە، ل سپێدەھییەكا زوو، ل وی بەندەرێ كەشتی لێ باری بار دكن، دێ خوە د بنێ ترۆمبێلەكا بارھەگردا ڤەشێرم، ھەتا من دگەھینتە د ناڤ كەشتییەكا بارھەلگردا. ئەز ژی وەكی وی دێ بێژمە كەشتییێ:”ھەما ھەڕە، كووڤە بچی وێڤە ھەڕە، خوە ھەكەر بچییە دوولكێ دنیایێ ژی ئەز رازیمە. د ناڤ كەشتییا ھندی باژێڕەكی مەزن و بەریندا، یا كو دەریایا ھەردو جیھانان ژێكڤە دكت، دێ رێیا خوە شەقینم، دێ خوە د ناڤ كرێكار و كارمەندێن ژ ھەموو توخم و رەنگاندا بەرزە كم، ئەرێ، دێ سەعەت و رۆژان ھەژمێرم دا سەر ساخ بگەھم قووناغەكێ. ھەتا ل بەندەرەكی كو ئەز ژی نزانم ل كیژ قورنەتێ دنیایێیە پەیا دبم وخوە ژ وی بەندەری دەرباز دكمە ناڤ باژێڕی و خوە دگەھینمە وەلاتەكی پەنابەران بحەوینت و ژیانەكا ب روومەت  بۆ من دابین دكت. ھەكەر پۆلیسان رێ ژی ل من گرت و ھندی من ڤەگەڕیننە دناڤ كەشتییێدا، دێ وەكی وی ھەڤالێ خوە رێیا خوە بینمەڤە، دێ ئەزژی خوە ڤەدزم و دێ دەركەڤمەڤە، دا بایێ ئازادییێ ل وێ جیھانا ھەموو قانوون و سیستەم و رێسا و رێنما ھلكێشم. بەلكی چانسێ من ژی وەكی یێ وی ھەڤالی، ئەو كەشتییە من بگەھینتە وەلاتێ ئیتالیا، ژ وێ دەرێ بچم بگەھمە قووناغەكی، ئەڤ ژییێ من یێ مایی، ب دلرەحەتی بژیم”.

 ل حەوشێ ب دەنگەكی بلند گازی كرە دایكا خوە، یا كو وی ھزر دكر ل مەتبەخێ خوارنێ لێ دنت:

ــ دادێ ئەڤە ئەز چووم، بەلكی ئێدی من نە بینی، سلاڤا ل بابێ من بكە، بێژێ بلا ئێدی خەما من ھلنەگرت، ب خاترا تە، ل من نەگرە و گەردەنا من ئازا بكە.

ھەتا وی ئەڤ ئاخفتنە گۆتین دلێ وی سۆت، زانی ئێدی بەلكی بۆ ھەتا ھەتا دێ ژ ھەمبێزا دایكا خوە بێبەھر مینت، ئەو دایكا دلۆڤانییا وێ دلێ وی تژی ڤیان كری.

چو بەرسڤ نە بھیستن، ھزر كر دایكا وی دێ ھەست ب مجداھییێ د ئاخفتنا ویدا كت، دێ ڤەجنقت، دێ كەفچكێ پێ خوارنا د قازانێدا تێكڤە ددت ژ دەستان كەڤت. دێ نھۆ ب لەز دەست ژ خوارنلێنانێ بەردت، دێ  بەزتە ژ دەرڤە.

 “نە، ئەز خوە لێ ناگرم” ھزر كر پشتڕاست خوە ل بەر لاڤلاڤ و رۆندكێن وێ ناگرت و دێ ل بڕیارا خوەیا ڤەبڕ لێڤە بت، دایكا وییە و ما دێ چاوا شێت خوە ل بەر رۆندك و گرییا وێ گرت، لەوما ب لەز خوە گەھاندە بەر دەرگەھێ حەوشێ دا خوە ژ ڤی ھەلوەستی رزگار بكت، دەری ڤەكر دا دایكا خوە ل پێشییا خوە ببینت، ھندەك كیسێن پێدڤییێن مالێ د دەستاندانە ژ بازاڕی دھێت، نیشانێن حێبەتیبوونێ ل ناڤچاڤان دیار بوون، ڤەجنقی:

ــ تە خێرە كوڕێ من، دێ كیڤە چی؟

چانتە ژ ملی كەفتە ئەردی و خوە ھاڤێتە ھەمبێزا دایكا خوە.

12/2/2022