ئەدەب
چەنتكێ ئێشا
ئه‌حمه‌دێ زه‌رۆ
وێنێ یەكێ…..
بەرێ سپێدێ یە ، تە دیت وەك كونزڤیركا بەربوونە د نێڤ بازارێ – سویكا قەسابا و ماستی و دەرامەتی – دا ، وەكو یاريیا بەزێ ، تە هند دیت سێ چارەك ل دوومانێن سەیدای… نەخێر یێ هە ئەوێ هەیی ، و پێكڤە بە یەك دەنگ ((حەمالێ بچویك..حەمالێ بچویك)) ب ئاواز و گازیا و دەرێن زەمبیلكێن خۆ ڤەدكەن.. ئەز ..ئەز .. ئەزێ لبم .. ب خودێ دێ زوی گەهینم .. ڤێ دكەڤم مالا وی ل كیڤەیە..
كابرا ژی دا مینیت و هێڤكەتە بەژن و بالا وانە.. جارێ مامۆ من چۆ نە كری یە .. لێ وەكی بەنیشتینە ، دێ چەوا ژ خۆ ڤەكەت .. د نێرتە ڤی! كولاڤكێ ل سەری و مێش لدوورا د كۆمن .. تڤێنا وانە .. بێهنا عویركێ گەنی ژێ تێ .. پایێ هە! هچكێ خوە لدفنێ ددەت فررێنا كلمیشی یە .. ژ خۆ (ئنۆ) ئەڤێ چاڤ پرمچی و هەر كراسكێ وی هلدایە و روندكا ڤەدمالیت .. هەرێ ئەڤە كۆما ئێشانن .. بخودێ تنێ یێن كێم ژ ڤێ دەستەكێ لەنگەكەك ، كوورەك ، كەرۆ لالەك ، پەلەدینەك .. دا بچم ژ ڤی تەڤنی دەركەڤم .. چەپدا بازارێ گوشت فروشا ، بەلكو ژێڤەببن .. باوەرناكەم مانێ دێ هەر ئێك ژوانە بتە مال.
وێنێ دووێ….
دیوانەكە پیرا… دانعەمرا .. لبەر دیوارێ مالا عبدالكریم ئاغی نێزیك خابیری .. فت فتا جگارێن وانە…
- سالحی جهێ خوە خوەشكر و گوتی: دبێژن هینگێ هندەك ئێش هەبوون ، لێ نها ئەز نابینم!
مانە وەیە رەجۆ.. - هەجەر لێ زڤری .. ئەڤە چیە ڤەدگێری .. تۆ بخودێ ئەڤە ژی سوحبەتن .. ئێشێن هنگێ ما نزانی ژبەر چ بوون!؟
- راستە برایێ سالح ، هنگێ چاڤكولی ، پەرسیڤا زڤستانا و فڕ فڕا دفنێ ، ژ خۆ كەچەلیێ نەبێژە ، هەما هندی تە دیتنبا حسویێ كەچەل یێ بسەرێ خۆ ڤە ، كولاڤكی راكە و ب خورینە هەتا سۆر ببا و پیچەك تەناببا…
- وەیە برا.. پانێ رەجو هەما تۆ بخۆ .. هندی من تو دیتی كەفێ ب سەر دەڤێ تە كەتی ، هندی گه ب یێ د هاتنە تە ، هەتا باش ناڤملێن تە نەگرتبان ، گڤاشتبان ، تو نە د بەردای.. پاشی دا وێ جێهنێ رادی.. گەنی .. بێهنا مرارا .. ئەم ژبەر تە د رەڤین..
- وەیە برا مانێ هینگێ چ نەخوشخانە و دختور وەكو ئیرو نەبوون ، دەرمان د كێم بوون. كی دا تە بتە بەغدا ژبۆ چارەسەریێ و دەرمانا .. یا هەی دا بێژن: هەرن نك فلانی دا پێڤە بخوینیت .. یان فلان گیاكی بینن .. بكەلینن، یان ب قوتن و دا كنە دەرمان..
ئەڤە هەبی . .. كا چێببا یان نە! جار نا چێ دبوو و جارانا ژی كەمباخ تر لێ دهات نە خاسم چاڤكولیێ ، جار نا چاڤێن ساخ كوور دبین ژوان دەرمانكا .. مانە وەیە ! - سالح ما و پشتا لدیوارێ مالا عبدالكریم ئاغای و دویڤ دكەتە خابیری .. خەریبە یان هندە بیرهاتن لسەری دان.. رەجۆ .. كورۆ پا ئەمژی نە د تەنابین …
لبەرێ سپێدێ ، دەمێ هاڤینا و دناڤ خابیری دا مینین هەتا كەڤلكێ مە لسەر مە راببا … تەدیت چاڤێن مە چەوا سۆر دبین هەر ژ سپێدا هەتا ئێڤاری تێدا دماین.
بخودێ برایێ سالح زارۆكینی و سنێلیێ یێ لتە دزڤریت ، هەچكو دۆزدە سالی وەكو وەردەكێ لسەر ئاڤێ هێ ..ی.. ئەو رۆژ چوو، رەجۆ نێ مە هێزا باسكا ژی نەمایە ئاڤێ ببڕین.
هەردوو مان ، یێن دیڤ دكەن .. وێهە نە هەجەرە .. مانە د خەستێ ڤە بوو ، دگوتن رەوشا وی خرابە … سالح ڤەلڤی ژ جهێ خوە .. كورۆ رەجۆ دبێژن ((كورۆنێ یێ گرتی)) بلا نێزیك مە نەبیت ، نەچی دەستێ وی ، ڤەدگرت .. ئەڤە چ ئێشە! بەرێ نەبوو ، هەما ژناڤێ وێ .. هەرێ ی….
مانە پەرسیڤە،!؟ - دبێژن ژ پەرسیڤێ كەمباخترە ، هێشتا چ دەرمان ژێ را نینن و یێن لێ دگەڕن…
- سالح ما و گوتی: ئەو چیە لبەر كەپێن لیچڤێن وی ، هەما ژ چاڤا و پێچا وی مە ناسكر…
- برایێ سالح د بێژنێ كەمامە…
چەوا ! تو ب خودێ هەما لێڤكا جەمەدانیا خوە پێچابا نە چێتر بوو ، تو دبێژی تەڤنێ تەڤن پیركیێ دەڤێ وی گرتیه.
هەجەر نێزیك بی و هەری هێڤدكەتە وان .. ما راوەستیایی.. ئەرێ ئەون .. نە ئەون .. هێه دونیایێ مانێ پیری یە و ئەڤێ ئێشێ هەمی تشت لبەر چاڤێن وی گەوولاندن. - سەلامو عەلەیكوم..
- عەلەیكە سەلام برایێ هەجەر.. سلامەتیە .. كەفارەتێن گونەهابن..
- خودێ ژوە رازی بیت.. چ بكەم ئەڤە سەرێ هەیڤەكێ یە د كونجا خانی ڤە ، نە دشێم دەركەڤم .. نە كەس نێزیكی من دبت .. ئەڤە چ دەردە بەربوویە ڤێ جیهانێ !؟ دبێژن ل چینێ ، ئەوروپایێ هەتا ئەمریكا ژی گەلەكێن پێ مرین . كورۆ دمرن كەس نەوێریت بچیتە مالا وی ژ بۆ بەهیێ .. دبێژن هەما ئەڤا لبەر دەڤی بكن و دەستا ژی بشوون ب دەرمانكی و دەستگوركا نایلونی ژی لدەستا بكن.. هەچكو نها ئەم سەر ژ نوی یێ دژین و خودێ داین .. دێ چەوابیت !! رەجۆ ما.. خودێ خێركت ، ئەڤە ئێشە ، وێهە داعشكن ، ژ خو چما مە ب مۆشەكا گوللەباران دكن ! ئەو كینە؟
- كینە .. دەرگەهی بگرە هێشتا من دەڤێ خو نەڤەكری .. هەما هەر ئەوێن بەرێ نە .. كورۆ ما كێ ئەم دڤێین .. دۆمانێن مە ، هەمی ژ مە د داگرتینە ، نها چیا ژی لمە حەرامبییە ..
- هەجەر ما و كوور چوویێ .. پیری سەد جار لمن پیری ، د مرینە بێ ئەڤ ئێشە ، مانە .. !!
- سالح ما و یێ د بێژت .. ئەرێ ما ئەڤ بەلایە هەبوو ! ئەوا د بێژنێ (جەڵتە ، سوككەری) كورۆ ئەوا د بێژنێ .. كەمباخ بت .. پروپاستە ، پارۆستە .. نزانم چی..
هەمیا كرە كەنی .. رەجۆ گوتێ برایێ هەجەر من گولێ بیە د بێژنێ: (پرۆستات).
سالح ما و گوتی .. ئەو چ ئێشە!
رەجۆ دیڤكرە وان ، مە هەمیا یێ هەی ، ئەمێن د پیر ، وەكو مروڤێ خەساندی لێ د هێت ئێدی چ خێر تێدا نامینیت ..
برا كەس تەڤزێن خوە لوە نەكن بێژنە وە هەرن سەوكێن جەهی بخوون و دێ چێ بت..ئەو خەونێن پیراتیێ نە..
سالح ما .. گۆتی: و دكەتە كەنی .. كورۆ نێ هەر بخۆ خێر تێدا نەمایە و یێ بەلەنگازی!
هەجەری خوە ڤەدەركر .. دبێژن كورۆ كولێرێ دەست پێ كرەڤە .. دبێژن یێ هاتی .. هەر سێ مان .. كڕبوون ..
هەجەر زڤریڤە و گوتی: جارێ ڤی دەرگەهی بگرن ، ما مروڤ چیە؟ تەدیت خودێ دا و یێ ب ئێش و دەردە ، بەرێ مرۆڤا هەمی گاڤا ل نەخوشخانەیایه .. یێ باوەرنەكەت بلا بچیتە دەرێ نەخوشخانێ كا چەند كەس تێن و دچن .. تاقیكرنا خوینێ ، میزێ و یا دی و هەما دختوری چ گوتیێ و ژێرا نڤیسیە ..
سالح ما و كرە كەنی .. وە دیتیە دەما نەساخ ژ خەستێ دەردكەڤن ، چەنتكێ وی پری كاغەز.. ژ خو جامێن نایلونی (ئەشیعە) و كوما دەرمانا..
دەرمان ! تە بهیستیە دەرزیكەك ب نەهـ دەهـ پەركێن دولاری بن .. ئەرێ خوەلیسەرێن نەیی دێ ژ كووڤە ئینن .. هێه كورۆ دێ بلا بچن ، وێهە كوركا كۆلایە و دێ تەنابت .. - هەجەر ما .. یێ ددلدایە ، دڤێت دەربكت .. نەوێریت .. نەوێریت .. نەكو !!
مامۆ پەرك .. دەفتەرەك ، لب هندەكا حەچكو دەفتەرا جگارێن رەجۆینە .. پا چی !!
سلح .. هەجەر دەڤێ مە ڤەنەكە ئەم بخۆ د كوهین .. كورۆ مە پچەك ئەڤ چول و چیایە بڕینە ، شەلێ پنیكری و پێلاڤا د تەقن و لیمچارا ، پێخەمەت ئەم پچەكێ بمینین ، باخڤین ، وان چاڤزیقا نەبینین، خودانێن بەدلێن جیش الشعبی و رەفیقا و مێرێن ئەمنێ و ستێرێن سەر ملا و ئینزیباتا .. هەما باشە ئەم پیچەك د تەناینە..
هەجەر .. ها سالح رەنگە توژی یێ بوویە سیاسی ، دزانی بێژی صدام، جورج بۆش، خومەینی، و نزا ئەڤ نڤشێن نوویێن ئەتاتەركی .. ژ خۆ ئه‌ڤێ رووسی ، نزانم چ د بێژنێ: پوتینە ، پوتین و شەرێ وی دگەل وەلاتەكێ هەڤسوی، ئەو چ د بێژنێ!؟
سالح .. ها .. ا .. ا ، ئوكرانی !
ئەرێ .. ئەرێ ..
مانە خوەلی سەری یە كوشتنا چێ دبت ، دەربەدەری ، مال وێرانكرن ب تۆپ و فرۆكا و مۆشەكا .. - ما ئێشا ژ ڤێ مەزنتر هەیە ؟ ئەو ئێشا سەدان سال بەلەنگازێن كورد ژێ خوارین .. مانە وێرانییە !؟
- رەجۆ ما و یێ تنگژی و بیر هاتنە بیرێ دەما د قولاچكێن زیندانا دا.. جارێ بێژن كەنگی مووچە یە .. كورۆ نێ ئەڤە ژی چیروكەكە و دەردەكە .. ما ئەو ژی نە ئێشە .. دبێژن ئەمپێرا كەهرەبێ هەما هەرێ بلند دبیت 22 ، 25 ، 27.. من باوەرە دێ مە داقووتن .. كەهرەبە ئاڤە ، باجن و ڤێجا ژبلی گرانیا د بازاری دا ..
هەجەر ما و د كەتە كەنی .. هەرێ من باوەرە چەنتكێ مە یێ بسەر دا دچیت ..
رەجۆ یێ دیڤ دكەتە وێڤە و ئاڤاهیەكێ چەند تەخ یێ د بینیت .. ما و گوتی: هەما بهێلن كون ژ پاتەی مەزنترە، ماتە ئەو تیلێ كولانا نەدیتیە، ئەڤرۆ خودان ئاڤاهیێن بلند و پازدە بیست تەخ .. دبێژن فلانی بفەردای یێ كومكری .. خارنا وی نە ل ڤێرێ یە .. ناچتە كەبابخانا (فەهمی) دێ چتە ستەمبولێ، پاریسێ، لۆندونێ و خارنێ دگەل خاتینوكا خووت..
دەلێبدە مامۆ!!
ئان زرتەكێ هه، خودانێ راپۆرتا، ئەوێن ل هەمی جها هەین .. نهو باوەربكن تنێ ئەو دگەهن .. ئەم بەر دەریكێ خزمەتكارێ وان ژی نابینین مامۆ.. - كورۆ رەجۆ بەسە ل سەر كوریا خۆ رووینە هێشتا نەهاتین ، نێ ئه‌م لبەر حتكا ژی ناكەڤین ..
- برا سالح نێ ئەڤە هەمی ئێشن بەربووینە وەلاتی ، مادێ چەوا بینە ئەو!
هەجەر تەنگاڤە .. كورۆ ژ خۆ ڤەبن ، بەسە ئەڤ تەڤنە، ماوە نە بهیستی یە دەما هوزانڤان دبێژیت: ((ئەرێ گەلۆ كێ كرو كێ خار!.
سالح ما و نەشیا خۆ .. بەلێ بخودێ وەیە ، مە خوەلی بخۆ وەركر و تیلێن دوژمنی بەزینە واری و خوە بسەر دادان .. كۆمكە مامۆ .. كۆمكه!! بلا یێ كری ژی هەر به‌رێخۆبده‌ته وان..
رەجۆ ل وان زڤری .. مانە بەسە ، هەما وانژی بەردنە د چەنتكی دا .. مانێ ئەون ئێشێن گران. - دەنگەك ژ وێڤە تێ .. ئەوە ، نە ئەوە !. بەلێ ئەوە كۆما تڕا .. كیفدانك .. ها حەمو ئەڤە تۆیی .. دێ وەرە ، ب خودێ (( مێمێ تو ژ دیوانێ كێمی)).
- حەمو: ئەو چ بەحسا چەنتكایە ؟ من دوهی ئێكا كری بۆ نەڤیێ خۆ، بۆ خاندنگەهێ ..
- سالح: من گوت دیارە بۆ پارایە ..
حەمۆ: پارە! پاره!
(( هەی پارە پارە، مێمگو پارەی گرێدەن، حەمو كەتە د بەحرێ دا)) .
هەجەر: دە هەرێ تۆ ژی بۆ من بوویە مەلا عەمەر دەما ب عەرەبانكێ و زڕزڕكێن پێڤە سترانا: مامر مامر مامر لێ مامۆ! دگوت .. - كورۆ حەمۆ چەنتكێ من نەبوو پارەیە، نە ژ بۆ خواندنگەهێ یە .. یێ ئێشایە، مانێ تۆ ژی یێ تێدا .. ما تۆ نە گۆنوبی! وەكو لالۆی، كەڕۆی، دینێن زاخو و دهوكێ و كۆما ئێشەوییا ..
هەرێ .. هەرێ!!
ئەم خودانێ خۆ چەنتكی بین، تێری ناكت و دێ بسەرداچیت..
مانێ ئێش نە ب تنێ د لەشی دا یە و لێ خۆیا یە .. هەمی گرفتاری و هەژاری و ملكەچی و برس و تێری،
فێل و فەندی و مارزكی هەما پێدا هەرە ب سەدا دەرد و
دلگرانی و دەردەسەری . هەمی ئێشن، دەرمان ژی
دلە، رەوشتە، دلوڤانیە، چاكی یە و پێدا هەرە ژبۆ
چارەسەریێ.. لێ كا؟ درەوە هەبت.. ئەڤجا نە تیرك،
نە چەنتك، نە هەڤران، نە عومبار تێرێ دكت.
